Bywają problemy z określeniem terminów wykonywania obowiązków przez członków zarządów i rad nadzorczych spółek akcyjnych. Czy upływ kadencji niejako automatycznie pociąga za sobą wygaśnięcie mandatu do pełnienia funkcji przez te osoby?
Jednoczesne wygaśnięcie mandatu i zakończenie kadencji zdarza się wyjątkowo. Dochodzi do tego tylko wtedy, gdy w dniu upływu kadencji danej osoby walne zgromadzenie akcjonariuszy podejmie uchwałę zatwierdzającą sprawozdanie finansowe spółki za ostatni pełny rok obrotowy. Wynika to z art. 369 par. 4 kodeksu spółek handlowych, który stanowi, że wygaśnięcie mandatu członka zarządu następuje najpóźniej z dniem odbycia walnego zgromadzenia zatwierdzającego sprawozdanie finansowe za ostatni pełny rok obrotowy, gdy pełniona była funkcja (analogicznie: art. 386 par. 2 k.s.h. dla członków rady nadzorczej). Przepisy te mają zapobiegać przypadkom wygaśnięcia mandatów dotychczasowych członków organów spółek bez jednoczesnego powołania nowych.
Jednak powstały też problemy z rozumieniem pojęcia „ostatni pełny rok obrotowy” pełnienia funkcji. Wyrażano np. pogląd, że jest to rok, którego zakończenie przypada przed terminem końca kadencji członka organu spółki akcyjnej. Głoszono też opinie, że ostatnim pełnym rokiem obrotowym jest ten, w którym doszło do upływu kadencji danego członka organu.
Rozbieżności w tym zakresie rozstrzygnęła dopiero uchwała Sądu Najwyższego z 24 listopada 2016 r. (sygn. akt III CZP 72/16). Wskazano w niej, że ostatnim pełnym rokiem obrotowym w rozumieniu art. 369 par. 4 k.s.h., w związku z art. 386 par. 2 k.s.h., jest ostatni rok obrotowy, który rozpoczął się w czasie trwania kadencji danej osoby. Tym samym Sąd Najwyższy przychylił się do koncepcji, zwanej prolongacyjną, zmierzającej do wydłużenia okresu sprawowania funkcji członka rady nadzorczej (zarządu). Oznacza to, że mandat nie może się zakończyć przed upływem kadencji i powinien obejmować każdy rok obrotowy spółki akcyjnej, w którym dana osoba wykonywała – choćby tylko przez jego część – swoje obowiązki.
Agata Okorowska, radca prawny z Kancelarii Prawnej Law-Taxes.pl we Wrocławiu