Ministerstwo Sprawiedliwości rozpoczęło prace nad modelem drogi zawodowej prawników dążących do urzędu sędziego. Stowarzyszenie Sędziów Polskich "Iustitia" zaprezentowało swoje stanowisko w tym przedmiocie.

Jak czytamy w stanowisku Iustitii podstawową zasadą musi się stać pozyskiwanie kandydatów do urzędu sędziego spośród przedstawicieli wszystkich innych zawodów prawniczych. Tylko w ten sposób będzie zrealizowana zasada "zawód sędziego koroną zawodów prawniczych". W ocenie Stowarzyszenia obecne warunki muszą ulec takiej zmianie, aby podjęcie służby sędziowskiej było awansem zawodowym dla każdego prawnika.

Iustitia podnosi także, że osoby podejmujące służbę sędziowską powinny co do zasady rozpoczynać ją od służby w sądzie rejonowym. "Przy pracach nad nową ustawą ustrojową należy rozważyć zniesienie podziału na sędziowskie stanowiska służbowe i wprowadzenie jednego stanowiska sędziego sądu powszechnego, na które osoba powoływana będzie przez Prezydenta RP. Prawo awansowania sędziów do sądów wyższego rzędu należałoby przekazać Krajowej Radzie Sądownictwa" - czytamy w komunikacie.

Ponadto Stowarzyszenie uważa, że należy znieść obecny model szkolenia oparty na Krajowej Szkole Sądownictwa i Prokuratury. "Prawidłowego pełnienia służby sędziowskiej, wymagającej odpowiedniego doświadczenia życiowego, nie można nikogo nauczyć w szkole. Obecny model szkolenia dopuszcza patologiczną sytuację, gdy za stołem sędziowskim zasiada osoba, która nigdy wcześniej nie była na sali rozpraw"- ocenia Iustitia.

Co więcej w opinii Stowarzyszenia, Krajowa Szkoła Sądownictwa i Prokuratury powinna mieć w stosunku do sędziów dwa główne zadania. "Każda osoba powołana na urząd sędziego powinna, zaraz po powołaniu, a przed rozpoczęciem orzekania, przechodzić w niej trwające 3 - 6 miesięcy szkolenie obejmujące wyłącznie procedurę sądową, zasady prowadzenia rozpraw i wiedzę niezbędną do pełnienia roli sędziego. Zwolnieni byliby z tego jedynie sędziowie sądów szczególnych przechodzący do sądów powszechnych. W pozostałym zakresie KSSiP powinna zajmować się organizowaniem szkoleń sędziów będących w służbie"- czytamy w komunikacie.

Zobacz: SN: Sędzia przeniesiony w stan spoczynku z powodów zdrowotnych nie ma powrotu do zawodu

Jak wskazują autorzy stanowiska, pierwsze powołanie na stanowisko sędziego powinno następować na czas określony, ściśle ustalony w ustawie, np. na 4 lata. "Sędziego na czas określony powoływać może Krajowa Rada Sądownictwa lub Pierwszy Prezes Sądu Najwyższego. Po upływie okresu próbnego sędzia byłby poddawany ocenie i powoływany na stałe przez Prezydenta RP. Byłaby to wyłącznie ocena pracy sędziego, prowadząca do powołania na stanowisko aktualnie zajmowane, o które nie ubiegaliby się inni kandydaci. Powołanie sędziego do służby na stałe oznaczałoby również przyznanie mu wyższej stawki płacowej. Powoływanie na próbę nie dotyczyłoby sędziów sądów wojskowych i administracyjnych, którzy byliby powoływani od razu na stałe i zachowywali - podobnie jak prokuratorzy - stawkę płacową z poprzedniej służby"- postuluje Iustitia.

Stowarzyszenie uważa również, że prawo do stanu spoczynku powinni uzyskiwać sędziowie, którzy odbędą określony, minimalny czas służby, rzędu 8 - 10 lat. "W przypadku służby krótszej przysługiwałaby im zwykła emerytura. Zapobiegnie to ubieganiu się o urząd sędziego przez osoby zaawansowane wiekiem, których jedynym celem byłoby uzyskanie stanu spoczynku zamiast emerytury. Nie powinno to dotyczyć jedynie tych sędziów, którzy przyszli do służby sędziowskiej z innych służb dających prawo do stanu spoczynku, jak np. z prokuratury"- czytamy w stanowisku Iustitii.

W ocenie Stowarzyszenia, konieczne jest także ustanowienie przepisów przejściowych, które dadzą możliwość ubiegania się o urząd sędziego zarówno absolwentom zniesionej aplikacji sądowej, wykonującym obecnie inne zawody prawnicze, jak i absolwentom obecnie funkcjonującego modelu Krajowej Szkoły Sądownictwa i Prokuratury oraz tym referendarzom sądowym i asystentom sędziów, którzy nabyli prawo do przystąpienia do egzaminu sędziowskiego i egzamin ten zdali. "Nie może dojść znowu do sytuacji, w której Państwo osobom zmierzającym do zawodu sędziego odbierze niespodziewanie obiecaną możliwość ubiegania się o ten urząd"- czytamy w konkluzjach.

PS/źródło:Iustitia

Zobacz także:

Iustitia przeciwna likwidacji 79 sądów rejonowych

Iustitia negatywnie o obniżeniu uposażenia chorobowego sędziów