Uregulowanie warunków przystępowania do państwowych egzaminów prawniczych I i II stopnia, zasady przeprowadzania tych egzaminów, uprawnienia przysługujące po ich zdaniu oraz zasady wykonywania podstawowych czynności prawniczych przez doradców prawnych to główne założenia poselskiego projektu ustawy o państwowych egzaminach prawniczych.
W projekcie zawarto regulację systemu egzaminów prawniczych poprzez wprowadzenie dwóch egzaminów prawniczych: I i II stopnia. Ponadto wprowadzono powszechny jednolity elektroniczny system rejestracji do ww. egzaminów.
Jako cel regulacji wskazano ujednolicenie kryteriów naboru na wszystkie aplikacje prawnicze poprzez wprowadzenie jednego państwowego egzaminu I stopnia oraz stworzenie absolwentom wyższych studiów prawniczych dwóch równoległych ścieżek dostępu do zawodów prawniczych.
Pierwsza ścieżka dostępu przewidująca wymóg odbycia aplikacji polega na zdaniu egzaminu I stopnia, odbyciu aplikacji i zdaniu egzaminu II stopnia, odpowiadającego obecnym egzaminom zawodowym, z wyłączeniem egzaminu sędziowskiego, prokuratorskiego i komorniczego.
Druga ścieżka nie wymaga odbycia aplikacji. Składają się na nią wymóg zdania egzaminu I stopnia, wykonywanie przez co najmniej 5 lat czynności prawniczych oraz zdanie państwowego egzaminu prawniczego II stopnia bez konieczności odbycia aplikacji.
Ponadto w regulacji przewidziane zostało nadanie uprawnień do występowania przed sądami rejonowymi i wykonywania innych czynności prawniczych nowej kategorii osób, które zdały egzamin I stopnia: doradcom prawnym.
Projekt wprowadza także wymóg obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej za szkody wyrządzone przy świadczeniu podstawowych czynności prawniczych dla doradców prawnych.
Krytycznie do projektu odniosła się Federacja Adwokatur Europejskich, która na wniosek Krajowej Rady Radców Prawnych wydała rezolucję w sprawie projektu ustawy o państwowych egzaminach prawniczych w Polsce, w której czytamy, że projektowane rozwiązania będą prowadzić nieuchronnie do poważnej erozji zasad etyki zawodowej i kształcenia, rozwijanych przez wiele lat we wszystkich krajach członkowskich Unii Europejskiej i niezbędnych do świadczenia usług prawnych jakiegokolwiek rodzaju.
Ponadto KRRP przyjęła stanowisko w sprawie poselskiego projektu ustawy o państwowych egzaminach prawniczych , w którym zdecydowanie krytycznie ocenia ten projekt wskazując na jego niezgodność z Konstytucją RP.
Z kolei podczas posiedzenia plenarnego Naczelnej Rady Adwokackiej, które odbyło się 18 września w Krakowie, NRA podjęła uchwałę, w której wyraziła stanowisko, że świadczenie profesjonalnej pomocy prawnej powinno być wykonywane przez adwokatów i radców prawnych. Adwokaci niemniej zaznaczyli, że w wyjątkowych wypadkach, w ściśle sprecyzowanym i ograniczonym zakresie niewymagających szczególnych kwalifikacji usługi prawne mogłyby być świadczone przez osoby z innych zawodów prawniczych.
W dniu 17 sierpnia 2010 roku projekt ustawy skierowano do Komisji Sprawiedliwości i Praw Człowieka, gdzie odbyło się w dniu 22 września 2010 roku I czytanie. Obecnie trwa dyskusja ogólna w podkomisji nadzwyczajnej.
PS/Sejm RP
Zobacz także: