Ministerstwo Sprawiedliwości pracuje nad Systemem Wspomagania Organizacji Rozpraw. Resort stawia na informatyzację, aby usprawnić działanie wymiaru sprawiedliwości.
Obecnie prowadzony jest program pilotażowy, w którym wzięło udział 430 sal rozpraw. W jego ramach wdrażany jest systemu portalu intranetowego sądów, integrującego wszystkie aplikacje wspomagające organizację pracy, planowanie i obieg informacji. Zdaniem ministerstwa za pomocą nowinek technicznych wprowadzane jest elektroniczne harmonogramowanie rozpraw sądowych, uporządkowywanie zasobów informacyjnych sądu i umożliwianie dostępu do tych zasobów pracownikom sądu zgodnie z kompetencjami. W ramach programu wdrażane są też rozwiązania umożliwiające dystrybucję korespondencji wewnętrznej, w tym np. zarządzeń i poleceń służbowych prezesa, przewodniczącego wydziału, sprawniejsze informowanie stron i publiczności o toczących się postępowaniach.
Nowoczesny sąd
Sławomir Różycki z Ministerstwa Sprawiedliwości tłumaczy, że w ramach informatyzacji sądów możliwe jest już przesłuchiwanie świadków na odległość.
- Dzięki temu nie trzeba ich wzywać lub przesłuchiwać w innym sądzie przez innego sędziego w ramach współpracy. Ponadto możliwa jest konfrontacja świadków - mówi Sławomir Różycki.
Dodaje, że w ramach pilotażowego programu za pomocą wideokonferencji odbywa się także okazywanie dowodów, które fizycznie znajdują się w innych miejscach.
W ramach projektu dokonano w sądach rozbudowy istniejącej infrastruktury informatycznej i zainstalowano panele do wyświetlania elektronicznej wokandy. Jednym z sądów, w którym realizowany jest pilotażowy program informatyzacji protokołowania w czasie rzeczywistym, jest Sąd Okręgowy w Poznaniu.
- Tak naprawdę na informatyzację wymiaru sprawiedliwości składa się wiele komponentów - mówi Krzysztof Józefowicz, prezes SO w Poznaniu.
Jako pierwszy wymienia tzw. system elektronicznej wokandy. Za jego pomocą na specjalnym wyświetlaczu pojawiają się informacje nie tylko o tym, jaka rozprawa się odbędzie, ale także o tym, że jest ona opóźniona lub nie odbędzie się w terminie.
- Informacje te są przy sali rozpraw, ale i przy wejściu do sądu (w niektórych sądach). Adwokat, wchodząc do sądu widzi, że rozprawa jest np. przeniesiona do innej sali - opisuje Krzysztof Józefowicz.
Efektywna praca
Drugim elementem, jaki zostanie wkrótce wdrożony w SO w Poznaniu, będzie elektroniczny kalendarz biegłego. Będzie to system informatyczny, który umożliwi prowadzenie monitoringu pracy biegłych sądowych.
- Jeżeli biegły dostanie wezwanie na rozprawę w danym dniu, to informacja o tym pojawi się w tym systemie. Dzięki temu sędzia wyznaczający rozprawę w innym wydziale nie wzywa go na ten sam termin - tłumaczy sędzia Krzysztof Józefowicz.
Dodaje, że obecnie często dochodzi do kolizji przy wzywaniu biegłych. Konsekwencją tego może być opóźnienie czy odroczenie rozprawy.
Program informatyzacji, który przygotowało Ministerstwo Sprawiedliwości, ma wpłynąć na bardziej efektywne wykorzystanie sal rozpraw. W sądach ma być wdrożony elektroniczny katalog, w którym znajdą się wszystkie informacje dotyczące sal rozpraw - termin wokand, wolne sale etc.
Sędzia Krzysztof Józefowicz zaznacza, że już funkcjonuje system umożliwiający protokołowanie rozpraw w czasie rzeczywistym oraz możliwe jest już przesłuchiwanie osób na odległość. Zaznacza jednak, że przesłuchiwanie na odległość w aktualnym stanie prawnym jest możliwe tylko w procedurze karnej.
NOWE TECHNOLOGIE W SĄDACH
Do końca 2007 roku zakończy się wyposażenie 3,2 tys. sal rozpraw w system rejestracji audio, a do końca 2008 w taki system zostanie wdrożony w kolejnym tysiącu sal rozpraw.
W 2006 roku wyposażono 68 sal rozpraw w system wizyjnej i fonicznej rejestracji rozprawy sądowej oraz telekonferencji. Do końca 2007 roku zakończy się wyposażenie kolejnych 22 sal w 11 sądach.
ŁUKASZ KULIGOWSKI