Stowarzyszenie Sędziów Polskich „Iustitia” przygotowało wstępne stanowisko w sprawie rozwiązań prawnych dotyczących doręczeń, po zniesieniu obowiązku meldunkowego. W ocenie sędziów stwarzają one poważne obawy co do skuteczności wykonywania nowo nałożonego na sądy obowiązku ustalania z urzędu numeru PESEL pozwanego.
W dniu 1 stycznia 2015 r. wejdzie w życie ustawa z dnia 24 września 2010 r. o ewidencji ludności, zgodnie z którą od dnia 1 stycznia 2016 r. zostanie zniesiony obowiązek meldunkowy i ulegną likwidacji rejestry mieszkańców oraz rejestry zamieszkania cudzoziemców.
Co więcej, zgodnie z nowymi przepisami od dnia 1 stycznia 2016 r. nie będą także gromadzone dane dotyczące adresu zameldowania na pobyt stały i czasowy. Nie będzie zatem możliwe uzyskanie informacji o adresie zameldowania i zamieszkania z rejestrów mieszkańców oraz rejestrów zamieszkania cudzoziemców.
Jednocześnie w dniu 1 stycznia 2015 r. wejdzie w życie ustawa z dnia 6 sierpnia 2010 r. o dowodach osobistych, która likwiduje ogólnokrajową ewidencję wydanych i unieważnionych dowodów osobistych oraz gminne ewidencje wydanych i unieważnionych dowodów osobistych. Wprowadzi również nowy centralny rejestr w postaci Rejestru Dowodów Osobistych, w którym również nie będą gromadzone dane o adresie miejsca pobytu stałego lub czasowego na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.
W ocenie Iustitii wskazane regulacje spowodują poważne utrudnienia w ustaleniu adresu osób fizycznych potrzebnego np. do zainicjowania postępowania sądowego. Również sąd nie będzie mógł ustalić tego adresu w trakcie postępowania.
Stowarzyszenie wskazuje, że możliwym rozwiązaniem byłaby modyfikacja rejestru PESEL lub utworzenie nowego rejestru obejmującego dane adresowe obywateli, które byłyby wykorzystywane na potrzeby postępowań prawnych tj. sądowych administracyjnych i sądowo- administracyjnych. "Nie chodziłoby przy tym o adresy zameldowania lub stałego zamieszkania, ale adresy do doręczeń sądowych i „urzędowych”. W tym celu należałoby wykorzystać dotychczasowe zasoby informacji adresowych zawartych w likwidowanych rejestrach oraz zapewnić osobom fizycznym tzw. „okres karencji”, w którym powinny one dokonać aktualizacji tych adresów. Niedopełnienie tego obowiązku w tym okresie, rodziłoby domniemanie, że adres ujawniony w tym rejestrze jest aktualny. Domniemanie to obowiązywałoby również po zakończeniu „okresu karencji”, co oznaczałoby, że w razie niezgłoszenia zmiany adresu do doręczeń, adres ujawniony w rejestrze byłby uważany za aktualny"-czytamy w stanowisku Iustitii.
Zobacz: Od 2013 roku do lekarza tylko z PESELem
Stowarzyszenie podkreśla jednocześnie, że zgłoszenie zmiany adresu powinno być dokonywane w sposób prosty i mało czasochłonny, również drogą elektroniczną. Zaznacza także, że rejestr powinien mieć charakter publiczny oraz powszechny.
W ocenie Iustitii w kontekście nowych regulacji pojawiają się także poważne obawy co do skuteczności wykonywania nowo nałożonego na sądy obowiązku ustalania z urzędu numeru PESEL pozwanego.
"Dlatego uważamy, że wobec realiów zasadne jest wnioskowanie o przesunięcie wejścia w życie omawianych zmian o charakterze rewolucyjnym dla porządku prawnego, by dobrze je przygotować, jeśli nie ma już możliwości rezygnacji z nich"- czytamy w konkluzjach wystąpienia.
PS/źródło:Iustitia
Zobacz także:
Iustitia do KRS: Nadzór nad działalnością sądów narusza ich niezależność