W dniu 18 kwietnia 2011 roku Minister Krzysztof Kwiatkowski wziął udział w konferencji „Efektywność Europejskiego Systemu Ochrony Praw Człowieka”, która odbyła się z okazji 20-lecia akcesji Polski do Rady Europy i podpisania Europejskiej Konwencji Praw Człowieka.

Podczas konferencji dyskutowano o szeroko pojętym systemie ochrony praw człowieka, jego rozwoju oraz poprawie efektywności. Debata dotycząca tego systemu trwa od lat i owocuje zmianami. Przyjęcie Deklaracji Konferencji państw członkowskich w Interlaken oraz towarzyszącego jej Planu Działania zapoczątkowało kolejne reformy. Obydwa dokumenty stanowią wyraz zgodnej decyzji politycznej o potrzebie reform oraz wskazują na możliwe kierunki zmian w perspektywie krótko-, średnio- i długofalowej.

Trzy filary reformy mechanizmu konwencyjnego

W ramach przygotowań do Interlaken, Minister Sprawiedliwości podczas swojego wystąpienia, przedstawił stanowisko rządu dotyczące reformy mechanizmu konwencyjnego, które opiera się na trzech podstawowych filarach.

Pierwszy z nich to utrzymanie instytucji skargi indywidualnej w nienaruszonym zakresie jako istoty całego systemu. Polskie stanowisko wykluczało poparcie dla „mechanicznych” sposobów ograniczania liczby skarg (takich jak wprowadzenie opłat) a rozwiązania takie miały licznych zwolenników. To stanowisko nie uległo zmianie, Polska konsekwentnie sprzeciwia się opłatom, warunkującym dopuszczalności skargi- podkreśla Minister Krzysztof Kwiatkowski.

Negatywne stanowisko dotyczy także pojawiających się sugestii nałożenia obowiązku sporządzenia skargi w językach urzędowych Rady Europy.

Drugi z filarów to dalsze rozwinięcie zasady subsydiarności. Polska przedstawiła koncepcję stanowiącą wartość dodaną do art. 13 Konwencji i zaproponowała Radzie Europy rozpoczęcie dyskusji na temat warunków uznania za środek efektywny tzw. „krajowego środka o charakterze generalnym” – swoistego mechanizmu proceduralnego, umożliwiającego obywatelowi złożenie skargi do organu krajowego w przypadku naruszenia każdego z praw zagwarantowanych Konwencją. Takie rozwiązania nie są w Europie całkowicie nieznane. Pewne podobieństwa oferują rozwiązania przyjęte w prawie brytyjskim, czy chorwackim.

Trzeci z filarów to uelastycznienie mechanizmu dokonywania zmian proceduralnych i organizacyjnych Trybunału. Koncepcja uelastycznienia ram prawnych funkcjonowania Trybunału polega na tym, aby poza Konwencją i Regulaminem stworzyć trzeci rodzaj źródła prawa, nazywany Statutem Trybunału, który regulowałby strukturę i organizację Trybunału oraz kwestie związane z procedurą. Statut ten byłby przyjmowany decyzją Komitetu Ministrów, co dawałoby państwom członkowskim kontrolę nad jego treścią, a z drugiej strony zapewniałoby niezbędną elastyczność procesu poprawy efektywności jego funkcjonowania – podkreślił Krzysztof Kwiatkowski.

Jak informuje resort sprawiedliwości powyższe zagadnienia nie wyczerpują wszystkich możliwych działań jakie zostały zawarte w propozycji reform wskazanych dokumentami końcowymi Konferencji w Interlaken. W najbliższym czasie odbędzie się bowiem kolejna międzyrządowa konferencja, której celem będzie dokonanie oceny stanu debaty nad reformą Trybunału.

PS/źródło:MS

Zobacz także:

Rada Ministrów Sprawiedliwości Unii Europejskiej

Dostęp do wymiaru sprawiedliwości przedmiotem IV spotkania Platformy Społecznej przy Agencji Praw Podstawowy