Rzecznik Praw Obywatelskich przedstawił trzy projekty nowej Konstytucji Rzeczpospolitej Polskiej. Różnią się wizją systemu rządów.

Rzecznik Praw Obywatelskich przedstawia trzy kompleksowe propozycje ustrojowe dla Rzeczypospolitej Polskiej.

Każda nich, mimo zasadniczych odmienności, ma na celu racjonalizację systemu sprawowania władzy w państwie i ograniczenie sfery dysfunkcjonalnych zjawisk, choć czyni to na różne sposoby.

Zaproponowano trzy wizje systemu rządów:

1) parlamentarno-gabinetowy zracjonalizowany, w którym kompetencje dwuizbowego parlamentu i rządu są w miarę zrównoważone, a prezydent jest odseparowany od bieżących sporów politycznych i pełni funkcje wyłącznie reprezentacyjne,

2) parlamentarno-gabinetowy z silną pozycją rządu i osłabioną rolą jednoizbowego parlamentu, oraz Prezydentem pełniącym funkcje

reprezentacyjne,oraz

3) prezydencki, w którym na czele rządu i całej administracji państwowej stoi Prezydent.

Założenia wspólne

Cechą wspólną każdego tych z projektów jest utwierdzenie demokratycznego ustroju państwa, w którym władzę zwierzchnią sprawuje Naród, a działania organów władzy podejmowane są na podstawie i w granicach prawa. Oparciem dla całego porządku prawnego jest przyrodzona godność człowieka, która stanowi fundament praw Rzeczypospolitej.

Uwzględniając dotychczasową praktykę i bierność obywateli w bezpośrednim sprawowaniu władzy, zaproponowano odstąpienie od instytucji referendum ogólnokrajowego. Projekty pozostawiają natomiast inne formy demokracji bezpośredniej, jak prawo inicjatywy ustawodawczej, czy możliwość zgłoszenia kandydata na Prezydenta.

Zasadnicze zmiany objęły również władzę sądowniczą. Oprócz dopuszczenia – na poziomie konstytucyjnym – sądownictwa międzynarodowego oraz zrównania ustrojowej pozycji Sądu Najwyższego i Naczelnego Sądu Administracyjnego, projekty Konstytucji nie przewidują istnienia Trybunału Stanu. Kompetencje Trybunału Stanu przejąć powinien Sąd Najwyższy.

RPO/AS

Zobacz także:

Internetowa platforma dla prawnikówZapobieganie zbrodni ludobójstwa -wykład