HFPCz podkreśla, że każdy uprawniony ma prawo do sporządzenia kopii akt sądowych za pomocą cyfrowego aparatu fotograficznego lub ręcznego skanera.

Przepisy gwarantują, iż stronom, obrońcom, pełnomocnikom i przedstawicielom ustawowym udostępnia się akta sprawy sądowej i daje możność sporządzenia z nich odpisów. Oznacza to również możliwość sporządzania cyfrowych kopii akt za pomocą cyfrowych aparatów fotograficznych lub skanerów ręcznych. Stanowisko do potwierdza Ministerstwo Sprawiedliwości. W piśmie z dnia 11 maja 2001 roku (sygn. akt DO.I.0133/33/01) - skierowanym do wszystkich podległych Ministrowi Sprawiedliwości sądów powszechnych – wskazano m.in., że „czynność skanowania akt za pomocą aparatu cyfrowego należałoby potraktować bowiem jako substytut ręcznego sporządzania notatek z akt sprawy. Dla sądu nie ma żadnego znaczenia jaką techniką zainteresowany będzie sporządzał sobie odpisy. Zarówno w ręcznym przepisywaniu akt jak i skanowaniu za pomocą aparatu cyfrowego, niezbędne jest angażowanie pracowników mających nadzór nad tymi czynnościami.” Pomimo powyższego praktyka w polskich sądach nie jest jednolita i zdarza się - jak wynika z pism kierowanych do Fundacji - iż nie pozwala się na fotografowanie lub skanowanie akt. W związku z tym HFPC poddaje pod rozwagę Ministra Sprawiedliwości możliwość podjęcia kroków mających na celu uregulowanie tej kwestii, na przykład poprzez wydanie stosownego aktu prawnego o mocy powszechnie obowiązującej.

W ocenie Helsińskiej Fundacji Praw Człowieka tego typu akt pełniłby głównie rolę gwarancyjną i mógłby doprowadzić do ustanowienia jednolitej praktyki w udostępnianiu uprawnionym akt i umożliwienia im ich kopiowania. Jak się zdaje, obecne uregulowania nie są wystarczająco precyzyjne i pozwalają na funkcjonowanie różnorodnej praktyki w tym zakresie, często niezgodnej z prawem. Ponadto akt powszechnie obowiązujący jest łatwiej dostępny dla jednostek i pozwoli bezpośrednio konstruować jednostkom prawa podmiotowe.

Helsińska Fundacja Praw Człowieka ma nadzieję, że Ministerstwo Sprawiedliwości podejmie kroki mające na celu wyeliminowanie w/w problemów z praktyki polskich sadów.

HFPCz/KR