W dniu 25 stycznia 2011 r. Europejski Trybunał Praw Człowieka wydał wyrok w sprawie Kupczak przeciwko Polsce, w której skarżący zarzucał brak zapewnienia ze strony państwa odpowiedniej opieki medycznej podczas trwającego 2,5 roku aresztu w postępowaniu przygotowawczym. Trybunał zasądził na rzecz skarżącego 10.000 euro tytułem zadośćuczynienia.
Stan faktyczny
W 2000 r. Edward Kupczak uległ wypadkowi samochodowemu, w efekcie którego doznał trwałego urazu kręgosłupa. Od tego momentu przez sześć lat korzystał z pompy morfinowej, która uśmierzała ból. W 2006 r. E. Kupczak został zaaresztowany pod zarzutem kierowania zorganizowaną grupą przestępczą. W listopadzie 2006 r. Sąd w Kielcach uznał, że o ile E. Kupczak będzie objęty odpowiednią opieką medyczną, może pozostać w areszcie.
W styczniu 2007 r. sąd podjął decyzję o przedłużeniu tymczasowego aresztowania. Odnosząc się w decyzji do stanu zdrowia E. Kupczaka sąd stwierdził, że udostępnienie mu do korzystania pompy morfinowej powinno być wystarczające dla uśmierzenia bólu, który odczuwał. Sąd nie wziął pod uwagę faktu, że pompa ta nie działała prawidłowo od co najmniej czterech miesięcy. E. Kupczak odwołał się od tej decyzji wskazując właśnie, że pompa nie działa prawidłowo, a inne podawane leki nie uśmierzają jego bólu. Sąd odwoławczy nie uwzględnił zażalenia E. Kupczaka.
W kwietniu 2007 r. sąd wydał decyzję o przedłużeniu tymczasowego aresztowania. Następnie sądy trzykrotnie przedłużały mu areszt.
W lipcu 2008 r. lekarze z Kliniki Leczenia Bólu oraz Opieki Paliatywnej Uniwersytetu Jagiellońskiego wydali opinię, w której potwierdzono, że E. Kupczak cierpi na powracające ataki bólu. W opinii potwierdzono również, że pompa morfinowa nie działa prawidłowo od 2007 r. E. Kupczak otrzymywał jedynie doustne leki uśmierzające ból, które nie były jednak wystarczające. E. Kupczak został zwolniony z aresztu dopiero w maju 2009 r.
Skarga do ETPC
W skardze do Europejskiego Trybunału Praw Człowieka E. Kupczak zarzucał brak zapewnienia ze strony państwa odpowiedniej opieki medycznej podczas trwającego 2,5 roku aresztu w postępowaniu przygotowawczym.
Wyrok ETPC
Trybunał uznał, że skarżący nie miał faktycznej możliwości korzystania z pompy morfinowej w trakcie trwania całego tymczasowego aresztowania.
Trybunał zauważył również, że sądy w trakcie rozpoznawania sprawy nie zamówiły sporządzenia opinii medycznej biegłego, która mogłaby mieć istotne znaczenie przy ocenie adekwatności i konieczności stosowanego leczenia. Taki wniosek został kilkukrotnie złożony przez pełnomocnika skarżącego, jednakże za każdym razem sąd odrzucał to żądanie. Trybunał wziął również pod uwagę fakt, że sąd wziął pod uwagę stan zdrowia skarżącego przy wydawaniu decyzji o przedłużeniu tymczasowego aresztowania, dopiero dwa lata po jego aresztowaniu.
Europejski Trybunał Praw Człowieka stwierdził, że sytuacja, w której organy odpowiedzialne za zapewnienie skutecznej opieki medycznej nie wywiązały się z ciążących na nich obowiązków stanowi naruszenie zakazu nieludzkiego oraz poniżającego traktowania ustanowionego w art. 3 Europejskiej Konwencji Praw Człowieka.
Trybunał uznał również naruszenie art. 8 (prawo do poszanowania życia prywatnego i rodzinnego) Konwencji oraz naruszenie art. 5 § 3 Konwencji (prawo do wolności i bezpieczeństwa osobistego), ze względu na zbyt długie stosowanie tymczasowego aresztowania.
Do wyroku zgłoszono jedno zdanie odrębne.
PS/źródło:HFPC
Zobacz także: