W dniach 2 – 3 grudnia 2010 r., w Brukseli odbyło się spotkanie Ministrów Sprawiedliwości i Spraw Wewnętrznych państw członkowskich Unii Europejskiej. Polski resort sprawiedliwości reprezentował Podsekretarz Stanu – minister Igor Dzialuk.
W trakcie spotkania belgijska Prezydencja przedstawiła stan zaawansowania prac nad Europejskim Nakazem Dochodzeniowym w sprawach karnych. Celem instrumentu jest stworzenie kompleksowego mechanizmu, służącego uzyskiwaniu w ramach postępowania karnego materiału dowodowego znajdującego się w innym państwie członkowskim UE. Projekt zakłada uproszczenie obowiązujących ram prawnych dla współpracy w zakresie gromadzenia dowodów poprzez zastąpienie obowiązujących aktów jednym instrumentem. Dotyczy to w szczególności odpowiednich przepisów ratyfikowanych przez Rzeczpospolitą Polską Europejskiej konwencji o pomocy prawnej w sprawach karnych z 1959 roku oraz Konwencji o pomocy prawnej w sprawach karnych pomiędzy państwami członkowskimi Unii Europejskiej z 2000 r., jak również decyzji ramowej Rady 2003/577/WSiSW w sprawie wykonania w Unii Europejskiej postanowień o zabezpieczeniu mienia i środków dowodowych oraz decyzji ramowej 2008/978/WSiSW w sprawie Europejskiego Nakazu Dowodowego.
Ponadto, ministrowie wysłuchali informacji Prezydencji belgijskiej dotyczącej postępu prac nad osiągnięciem porozumienia z Parlamentem Europejskim w odniesieniu do zaproponowanego projektu dyrektywy w sprawie zapobiegania handlowi ludźmi i zwalczania tego procederu oraz ochrony ofiar, uchylającej decyzję ramową 2002/629/WSiSW. Inicjatywa ta zmierza do wzmocnienia środków służących zwalczaniu handlu ludźmi. W tym celu projekt dyrektywy nie ogranicza się jedynie do karania zachowań związanych z handlem ludźmi, ale ponadto zakłada poprawę sytuacji ofiar tego typu przestępstw poprzez m.in. ograniczenie ich kontaktu ze sprawcą przestępstwa czy zapewnienie bezpłatnej pomocy prawnej
Na posiedzeniu Rady osiągnięto porozumienie, co do projektu dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie zwalczania niegodziwego traktowania w celach seksualnych i wykorzystywania seksualnego dzieci oraz pornografii dziecięcej, uchylającej decyzję ramową 2004/68/WSiSW. Projekt ten zostanie teraz przesłany do Parlamentu Europejskiego. Celem projektu jest ochrona dzieci m.in. przed przestępstwami popełnianymi na tle seksualnym przy użyciu Internetu. Przewiduje on karalność niektórych czynów nieobjętych dotychczas prawodawstwem unijnym. Chodzi tutaj przede wszystkim o organizację tzw. turystyki seksualnej w celu seksualnego wykorzystywania dzieci oraz o świadome uzyskiwanie dostępu do pornografii dziecięcej publikowanej w Internecie, a także nawiązywanie kontaktu z dzieckiem w celach seksualnych za pośrednictwem sieci.
Przedstawiciele polskiego rządu uważają wynegocjowany przez Prezydencję kompromis za niezwykle potrzebny dla całej wspólnoty, bowiem konieczne jest prowadzenie zdecydowanej walki z pornografią dziecięcą rozpowszechnianą w Internecie, także w wymiarze transgranicznym. Publikowana w sieci pornografia dziecięca jest tym bardziej odrażająca, że narusza dobra osobiste dzieci, skazując je na utratę prywatności i życie w roli ofiary do końca życia.
Podstawowym mechanizmem projektu jest usuwanie, przez Państwa Członkowskie, treści zawierających pornografię dziecięcą, zaś dopiero w przypadku braku możliwości ich usunięcia zablokowanie dostępu do nich.
Należy zauważyć, iż Rząd otrzymał informacje o stanowisku organizacji pozarządowych w odniesieniu do projektu. Opinie te zawierały stanowisko pozytywne jak np. przedstawione przez Fundację Dzieci Niczyje, która apelowała o poparcie projektu przez Rząd RP oraz sceptyczne jak np. wyrażone przez Fundację Panoptykon, która wypowiedziała się krytycznie wobec zaproponowanego mechanizmu nakazującemu państwom członkowskich filtrowanie sieci Internet i blokowanie stron.
W trakcie spotkania przeprowadzone zostało także głosowanie dotyczące wstępnego przyjęcia przez Radę projektu dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie prawa do informacji w postępowaniu karnym. Projekt ten zostanie przesłany do Parlamentu Europejskiego. Celem projektu jest wprowadzenie minimalnych wspólnych standardów ochrony praw procesowych osób podejrzanych, które obowiązywałyby na terenie całej UE. Powyższa inicjatywa zmierza do ustanowienia zasad określających prawa osób podejrzanych i oskarżonych w zakresie dostępu do informacji o przysługujących im uprawnieniach procesowych. Zgodnie z projektem dyrektywy, prawem do informacji objęte zostaną takie uprawnienia proceduralne, jak: prawo do korzystania z pomocy obrońcy, prawo do bycia poinformowanym o zarzutach, oraz o dostępie do akt sprawy, a także prawo do tłumaczenia oraz niezwłocznego skierowania sprawy do sądu w przypadku zatrzymania.
Dyrektywa pozwoli zwiększyć poziom ochrony polskich obywateli za granicą. Obecnie większość porządków prawnych w państwach Unii Europejskiej nie przewiduje takich pouczeń. Natomiast są one obowiązkowe w polskim porządku prawnym.
PS/MS
Zobacz także: