Sąd Apelacyjny w Warszawie rozpoznał sprawę nabycia nieruchomości rolnej przez cudzoziemców bez uzyskania odpowiedniego zezwolenia. Sąd II instancji potwierdził wyrok Sądu Okręgowego, iż taka zgoda jest niezbędna do nabycia nieruchomości o powierzchni przekraczającej 1 ha.
Sprawa dotyczyła umowy sprzedaży nieruchomości o powierzchni przekraczającej 1 ha, zawartej pomiędzy nabywcami-małżeństwem pochodzącym z Francji, a sprzedającymi-obywatelami polskimi.
Brak wymaganego zezwolenia
Skarb Państwa (SP) i Minister Spraw Wewnętrznych i Administracji (MSWiA) wystąpili do Sądu Okręgowego o stwierdzenie nieważności umowy zawartej pomiędzy stronami w formie aktu notarialnego. Jako przyczynę swojego stanowiska podał fakt, iż zgodnie z ustawą z 24.II.1920 r. regulującą kwestie nabycia nieruchomości przez cudzoziemców w art. 1 p.1 zawarte jest, iż nabycie nieruchomości przez cudzoziemca wymaga zezwolenia. Zezwolenie jest wydawane, w drodze decyzji administracyjnej, przez ministra właściwego do spraw wewnętrznych, jeżeli sprzeciwu nie wniesie Minister Obrony Narodowej, a w przypadku nieruchomości rolnych, jeżeli sprzeciwu również nie wniesie minister właściwy do spraw rozwoju wsi.
Element prawa zagranicznego
Sąd Okręgowy uznał, iż w przypadku występowania elementu zagranicznego należy stosować przepisy ustawy z 12.XI.1965-Prawo prywatne międzynarodowe.
SO rozważał czy nieruchomość będąca przedmiotem sprawy jest nieruchomością rolną, w rozumieniu ustawy z 3 lutego 1995 o ochronie gruntów rolnych i leśnych. Sąd stwierdził że nieruchomość ta jest nieruchomością rolną przekraczającą 1 ha , czyli do jej skutecznego nabycia była wymagana zgoda odpowiedniego organu. W rozumieniu SO umowa zawarta przez strony jest nieważna.
Od powyższego wyroku pozwani złożyli apelację, wnosząc o ponowne rozpoznanie sprawy.
Nieobowiązujące przepisy
Pełnomocnik pozwanych podkreślił iż w momencie podpisywania umowy, czyli w dniu 23.XII.1999 r. przed notariuszem przepisy ustawy o ochronie gruntów rolnych i leśnych (tekst jednolity z 2004 r), oraz ustawy o ewidencji gruntów i budynków z 29. II.2001 r. na które powlewała się SO jeszcze nie obowiązywały. Potwierdził to notariusz w trakcie swoich zeznań przez Sądem I instancji.
SA oddalił apelacje pozwanych, stwierdzając iż fakt, że SO posłużył się niesłusznie pojęciem nieruchomości rolnej, odnoście przedmiotowej nieruchomości, nie dyskwalifikuje całego wyroku. SA przywołał stanowisko wyrażone przez Sąd Najwyższy, który stanowił iż cechą wyróżniającą nieruchomość rolną jest możliwy sposób jej wykorzystania. Zdaniem Sądu II instancji SO prawidłowo ocenił iż do nabycia nieruchomości przekraczającej 1 ha konieczna jest zgoda odpowiednich organów państwowych.
Tym samym SA podzielił ustalenia faktyczne i ocenę prawną Sadu Okręgowego.
Sygn. Akt. VI A Ca 1464/07