Zastępca Rzecznika Praw Obywatelskich zwrócił się do Podsekretarza Stanu w Ministerstwie Sprawiedliwości prośbą o rozważenie podjęcia inicjatywy ustawodawczej w zakresie skutecznego zagwarantowania w procesie karnym uprawnień dzieci do swobodnego wyrażania poglądów we własnych sprawach.

Podjęte działania legislacyjne, których rezultatem było wprowadzenie nowelizacji art. 205 K.k. powodującej, iż przestępstwa wymienione w tym przepisie, popełnione wobec małoletnich, były ściganie z urzędu, zdaniem RPO nie rozwiązują problemu trudności z wszczęciem postępowania karnego w przypadku czynów, ściganych dopiero po złożeniu stosownego wniosku.

Na wniosek pokrzywdzonego, podejmowane są bowiem działania w przypadku znacznej części czynów popełnionych na szkodę osoby najbliższej, takich jak uszkodzenia ciała określonego w art. 157 § 5 K.k. czy przeciwko mieniu, m.in. art. 278 § 4, 284 § 4 K.k. Również w przypadku tych przestępstw, niemożność złożenia wniosku przez pokrzywdzone dziecko, może być skuteczną barierą przed zainicjowaniem postępowania karnego, w sytuacji, gdy sprawcą czynu jest przedstawiciel ustawowy lub osoba, pod której pieczą pozostaje dziecka.

Z praktyki wynika, że do organów postępowania karnego nie zawsze docierają informacje o przypadkach tego typu przestępstw, pozwalające na zawiadomienie o tym sądu opiekuńczego, który postępuje stosownie do przepisów kodeksu rodzinnego i opiekuńczego (SN VI KZP 43/68, OSNKW 1971, nr 7-8, poz. 101) alarmuje RPO.

Mając na względzie przedstawione racje, uprzejmie proszę o wyrażenie stanowiska w sprawie poszerzenia uprawnień procesowych małoletnich, poprzez przyznanie im możliwości złożenia wniosku o ściganie wymienionej kategorii przestępstw. Alternatywą dla tej propozycji może być oczywiście ściganie z urzędu wszystkich przestępstw popełnionych wobec małoletnich, co również wydaje się rozwiązaniem godnym rozważenia czytamy w piśmie.

PS/RPO