Ministerstwo finansów opracowało projekt ustawy o usługach płatniczych. Przepisy zawarte w projekcie ustawy regulują działalność polegającą na świadczeniu usług płatniczych. Projekt wdraża postanowienia dyrektywy europejskiej, która określa zasady wykonywania usług płatniczych na terenie Europejskiego Obszaru Gospodarczego.
Dyrektywa 2007/64/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z 13 listopada 2007 r. (dyrektywa PSD), która określa zasady wykonywania usług płatniczych na terenie Europejskiego Obszaru Gospodarczego, ma wspierać realizację projektu SEPA (Single Euro Payment Area - Jednolity obszar płatności w euro), który ma służyć usunięciu barier dla transgranicznych produktów oraz wspierać rynek wewnętrzny UE. Wdrożenie tych przepisów powinno umożliwić obywatelom, przedsiębiorcom oraz innym uczestnikom obrotu gospodarczego realizację płatności na podstawie jasnych i klarownych zasad prawnych. Dotychczas, kraje członkowskie miały własne, wewnętrzne zasady realizacji płatności. Skutkowało to dodatkowymi kosztami i utrudnieniami. Jednolite zasady realizacji płatności mają być korzystne dla wszystkich podmiotów świadczących usługi płatnicze, umożliwiając im konkurencję na całym unijnym rynku.
Zakres projektowanej ustawy
Przepisy projektowanej ustawy obejmą następujące podmioty: banki krajowe, oddziały banków zagranicznych, oddziały instytucji kredytowych, instytucje pieniądza elektronicznego, publicznego operatora pocztowego, spółdzielcze kasy oszczędnościowo-kredytowe (w tym Krajową Spółdzielczą Kasę Oszczędnościowo-Kredytową) oraz tzw. pośredników – punkty świadczenia usług płatniczych, a także inne (wykonujące płatności typu: międzynarodowe przekazy pieniężne, wpłaty na rachunki bankowe, wydawanie kart płatniczych i ich rozliczanie, płatności internetowe, itp.).
Na gruncie polskim, przyjęcie rozwiązań zaproponowanych w projekcie ustawy ma za zadanie pobudzić rozwój obrotu bezgotówkowego oraz ujednolicić warunki wykonywania płatności krajowych i przygranicznych. Ponadto projektowane przepisy, według projektodawców, mają umożliwić Polsce w przyszłości płynne przejście do strefy euro.
Zgodnie z projektem ustawy, na rynek usług finansowych wejdą nowi dostawcy usług: instytucje płatnicze oraz biura usług płatniczych.
Instytucja płatnicza
Instytucja płatnicza, po otrzymaniu zezwolenia wydanego przez Komisję Nadzoru Finansowego (KNF) albo odpowiedni organ nadzoru jednego z państw członkowskich, będzie mogła świadczyć usługi na terenie całej UE, na zasadzie jednolitego paszportu. Warunkiem będzie poinformowanie organu nadzoru o zamiarze podjęcia takiej działalności. W tym celu konieczne będzie notyfikowanie zamiaru prowadzenia działalności przez organ nadzoru państwa macierzystego, instytucji nadzorczej państwa, w którym ma odbywać się świadczenie usług.
W założeniu, instytucja płatnicza ma stanowić przeciwwagę dla banków, które obecnie są głównymi dostawcami usług płatniczych na polskim rynku. O ile obecnie usługi tego typu należą w Polsce do tzw. wolnej działalności gospodarczej, to po wprowadzeniu w życie przepisów ustawy uzyskają status działalności regulowanej i zostaną poddane nadzorowi KNF. W projekcie uregulowano szczegółowo cele nadzoru, czynności podejmowane w jego ramach oraz uprawnienia Komisji. Wszystko to ma służyć zapewnieniu bezpieczeństwa finansowego podmiotów świadczących usługi płatnicze oraz ochronie użytkowników tych usług. Zgodnie z nowym prawem, instytucja płatnicza musi posiadać kapitał założycielski, dostosowany do prowadzonej działalności (w wysokości 20, 50 lub 125 tys. euro) oraz fundusze własne.
Biuro usług płatniczych
Biura usług płatniczych, według przepisów projektowanej ustawy, będą mogły świadczyć usługi płatnicze w ograniczonym zakresie (np. przekazy pieniężne, wpłaty na rachunki), na ograniczoną skalę (obroty do 500 tys. euro miesięcznie) oraz działać tylko w Polsce. Działalność biur, prowadzonych przez osoby fizyczne, prawne oraz jednostki organizacyjne nie będące osobami prawnymi, podlega przepisom ustawy o swobodzie działalności gospodarczej i z tego względu ma charakter regulowany. Działalność ta nie wymaga zezwolenia i może być wykonywana po uzyskaniu wpisu do rejestru. Nadzór nad biurami będzie sprawować KNF. Dzięki nowej ustawie drobni przedsiębiorcy – np. podmioty prowadzące działalność o charakterze rodzinnym czy w formie jednoosobowej działalności gospodarczej – będą mogły kontynuować swoją działalność w formie uregulowanej.
Rachunek płatniczy
W projekcie zawarto słownik pojęć i definicji . Między innymi definicję pojęcia „rachunek płatniczy”. Zgodnie z projektem, jest to rachunek prowadzony przez instytucje świadczące usługi płatnicze. Rachunkiem płatniczym będzie również rachunek bankowy oraz rachunek członka spółdzielczej kasy oszczędnościowo-pożyczkowej w sytuacji, gdy będzie on służyć wykonywaniu transakcji płatniczych. Jedną z istotnych jest definicja „dnia roboczego”, która ma znaczenie ze względu na kluczową rolę, jaką dzień ten odgrywa przy obliczaniu terminów realizacji transakcji płatniczych.
Pozostałe uregulowania projektu
Określono prawa i obowiązki związane z dostarczaniem usług płatniczych i zasady korzystania z nich. Opisano także reguły funkcjonowania instytucji płatniczych i biur usług płatniczych. Wejście w życie przepisów ustawy oznaczać będzie, że podmioty, które prowadzą taką działalność muszą dostosować się do nowych zasad.
Spółdzielcze Kasy Oszczędnościowo-Pożyczkowe oraz Bank Gospodarstwa Krajowego zostały w projekcie zaliczone do kategorii dostawców usług płatniczych na równi z bankami. Instytucje te nie muszą uzyskiwać zezwolenia i spełniać kryteriów przewidzianych dla instytucji płatniczych, ponieważ ich status prawny wynika z innych przepisów.
Usunięcie barier w realizacji usług płatniczych, zgodnie z zamysłem projektodawców ma zwiększyć konkurencję między podmiotami świadczącymi tego typu usługi, przyczynić się do wzrostu zaufania konsumentów do nowoczesnych instrumentów płatniczych oraz doprowadzić do harmonizacji przepisów prawnych regulujących taką działalność na terenie całej Unii Europejskiej.
RO/źródło:KPRM
Zobacz także: