Fundacja na rzecz Kredytu Hipotecznego przekazała Ministrowi Finansów oraz Rzecznikowi Praw Obywatelskich i Prezesowi Urzędowi Ochrony Konkurencji i Konsumentów stanowisko dotyczące najnowszej wersji założeń do projektu ustawy o odwróconym kredycie konsumenckim. W opinii Fundacji założenia nie uwzględniają jednak problemów mających fundamentalne znaczenie dla powodzenia i bezpieczeństwa produktu zwanego „hipoteką odwróconą”.

Jak zauważa Fundacja w projekcie nie przewidziano obowiązkowej konsultacji z wykwalifikowanym doradcą przed zawarciem umowy odwróconego kredytu, która występuje w innych systemach prawnych. Brak takiego rozwiązania w prawie polskim może doprowadzić do wykorzystywania niewiedzy klientów przez osoby trzecie, np. dalekich krewnych chcących namówić seniora na zaciągnięcie odwróconego kredytu na ich potrzeby - uważają eksperci Fundacji.

Dalej wskazują, iż nie jest także jasny wymóg badania przez instytucję kredytującą wiarygodności kredytowej, potencjalnego kredytobiorcy – bazować będzie ono zapewne na historii kredytowej klienta, a tej obecni emeryci raczej nie posiadają, gdyż wielu nie zaciągało w banku nigdy żadnego kredytu.

Założenia nie wspominają także nic na temat tego, jak traktowany będzie odwrócony kredyt z punktu widzenia różnego rodzaju przywilejów socjalnych (pomoc społeczna, zniżki czynszu).

Fundacja postuluje, by określić w założeniach wprost, że środki otrzymywane z tytułu odwróconego kredytu hipotecznego nie są wliczane do dochodu, który jest podstawą otrzymywania tego typu świadczeń. Inaczej będziemy mieć do czynienia z sytuacją, w której odwrócona hipoteka może nie przyczynić się do polepszenia sytuacji przyszłych emerytów – może bowiem okazać się, że nie będą oni mogli korzystać z różnych przywilejów socjalnych właśnie ze względu na doliczanie kwoty odwróconego kredytu do dochodu - alarmują eksperci Fundacji. Tym samym ich dochód będzie zbyt wysoki, np. by ubiegać się o obniżkę czynszu.

Z punktu widzenia banków ważne jest, by konstrukcja odwróconego kredytu hipotecznego zapewniała bezpieczny i mało kosztowny zwrot środków udostępnionych przez bank. W tym celu -zdaniem Fundacji - założenia powinny przewidywać możliwość wpisania do księgi wieczystej roszczenia na rzecz banku o przeniesienie na niego – po śmierci kredytobiorcy – nieruchomości nieobciążonej żadną inną hipoteką.

Założenia przewidują także, że kredytobiorca nie będzie mógł rozporządzić nieruchomością obciążoną odwróconą hipoteką bez zgody kredytodawcy, jednak w tym aspekcie brak jest jednak definicji „rozporządzenia”. Zdaniem Fundacji powinna ona zostać określona ustawowo i obejmować zarówno zbycie (sprzedaż, darowizna) nieruchomości, jej obciążenie inną hipoteką, jak i oddanie w najem, dzierżawę lub użyczenie. Pozwoli to bankowi kontrolować, czy nieruchomość jest utrzymywana w odpowiednim stanie, co stanowi jeden z obowiązków kredytobiorcy.

Jak podkreśla Fundacja najważniejsze, o czym należy pamiętać, wprowadzając „odwróconą hipotekę” do polskiego prawa to założenie, że musi być to produkt zarówno chroniący interesy kredytobiorców – zazwyczaj osób starszych, jak i instytucji kredytujących. Jeśli przepisy generować będą zbyt duże ryzyka z punktu widzenia banków, uderzy to w potencjalnych odbiorców odwróconego kredytu hipotecznego. Duże ryzyko dla banku to mniejsze pieniądze z nieruchomości dla klienta. Uwzględnienie postulatów Fundacji na rzecz Kredytu Hipotecznego pomoże w stworzeniu produktu korzystnego zarówno dla seniorów, jako najszerszej grupy odbiorców hipoteki odwróconej, jak i banków - uważają eksperci Fundacji na rzecz Kredytu Hipotecznego.

Zobacz także:

Nowe wymogi regulacyjne w zakresie ochrony konsumenta hipotecznego

Hipoteka po nowelizacji - weszły w życie nowe przepisy