Rada Ministrów przyjęła założenia do projektu ustawy o formach opieki nad dziećmi w wieku do lat 3, przedłożone przez ministra pracy i opieki społecznej.

Brak dostępu do opieki nad dziećmi w żłobkach i przedszkolach jest jedną z najczęściej wymienianych barier utrudniających powrót rodziców, a szczególnie matek, na rynek pracy. Z tego względu strategicznym celem założeń do ustawy jest stworzenie podstaw do powstania różnorodnych form opieki nad małymi dziećmi oraz poprawa funkcjonowania placówek opieki nad nimi. Oprócz umożliwienia dużej grupie rodziców i opiekunów podjęcia aktywności zawodowej, planowana ustawa ma także wspierać prokreacyjne tendencje młodych małżeństw oraz gwarantować fachową pomoc w wychowywaniu dzieci. Istotne jest również to, że żłobek przestanie być zakładem opieki zdrowotnej.

Zgodnie z założeniami, opieka nad dziećmi będzie realizowana poprzez: żłobek, klub dziecięcy, dziennego opiekuna oraz nianię. Takimi formami opieki będą objęte dzieci do lat 3, a w niektórych uzasadnionych wypadkach do lat 4. Chodzi tu szczególnie o sytuację, gdy opieka przedszkolna w małych gminach wiejskich nie będzie możliwa lub stan psychomotoryczny dziecka wskazuje na konieczność przedłużenia opieki.

Żłobek będzie sprawować opiekę nad dziećmi od 20 tygodnia życia do 3 lat. Żłobki będą prowadzone przez gminy w postaci gminnych jednostek budżetowych. Ich prowadzenie może być również zlecane w drodze konkursu przez podmiot zewnętrzny. Dopuszczalne będzie również prowadzenie żłobków przez osoby fizyczne, prawne, jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej, w tym organizacje pozarządowe. Wysokość opłaty za pobyt dziecka w żłobku ustala podmiot, który żłobek utworzył. Opieka w tej placówce ma trwać 10 godzin dziennie, z możliwością wydłużenia tego czasu za dodatkową opłatą. Przewiduje się, że godziny przebywania dziecka w żłobku będą dostosowane do indywidualnego trybu pracy rodziców.

Skład personelu żłobka będzie dostosowany do liczby dzieci. Na dwadzieścioro dzieci powinna być zatrudniona przynajmniej jedna dyplomowana pielęgniarka. Opiekunem może zostać osoba posiadająca dyplom pielęgniarki, opiekunki dziecięcej, nauczyciela wychowania przedszkolnego lub pedagoga opiekuńczo-wychowawczego. W projekcie ustawy zostaną dokładnie sprecyzowane zapisy dotyczące kwalifikacji innych osób, które będą mogły zostać zatrudnione na tym stanowisku. Jeden opiekun będzie mógł zajmować się maksymalnie 8-giem dzieci.

Klub dziecięcy to placówka przeznaczona do opieki nad dziećmi od 1 do 3 lat. Kwalifikacje opiekunów zatrudnionych w tych placówkach mają być identyczne z tymi, które są wymagane z żłobkach. Czas opieki nad dziećmi nie powinien przekraczać 25 godzin tygodniowo i 5 godzin dziennie. W klubach dopuszczalne będzie wykonywanie opieki przez przeszkolonych wolontariuszy.

W projekcie ustawy określone zostaną szczegółowe wymagania lokalowe i sanitarne dotyczące żłobków i klubów dziecięcych.

Kolejna forma wykonywania opieki nad dzieckiem od 20 tygodnia do 3 lat to opiekun dzienny. Będą nimi osoby fizyczne, zatrudniane przez wójta, burmistrza lub prezydenta miasta. Osoby te będą sprawować opiekę nad dzieckiem w swoim domu lub mieszkaniu. Kandydaci na te funkcje będą wyłaniani w drodze konkursu. Opiekun dzienny ma być zatrudniany na podstawie umowy, w której określone będą jego obowiązki, czas, miejsce sprawowania opieki oraz wysokość wynagrodzenia. Wybór kandydata poprzedzi staranny wywiad środowiskowy. Przed rozpoczęciem pracy powinien odbyć 160-godzinne szkolenie. Osoby posiadające wykształcenie medyczne lub pedagogiczne muszą odbyć 40-godzinne przeszkolenie. Opiekun ma się zajmować, w zależności od wielkości lokalu, maksymalnie pięciorgiem dzieci.

Niania może sprawować opiekę nad dziećmi od 20 tygodnia do 3 roku życia. Będzie to osoba zatrudniona przez rodzinę.

KPRM/AS