W dniu 16 marca 2010 roku Trybunał Konstytucyjny rozpozna wniosek Rzecznika Praw Obywatelskich dotyczący pobierania i egzekucji opłat abonamentowych.

Trybunał Konstytucyjny rozpozna wniosek w sprawie zgodności art. 7 ustawy z dnia 21 kwietnia 2005 roku o opłatach abonamentowych z art. 1, art. 2 oraz art. 84 w związku z art. 217 konstytucji.

Fakt posiadania sprawnego odbiornika radiofonicznego lub telewizyjnego łączy się z obowiązkiem zarejestrowania go w placówkach operatora publicznego, którym jest "Poczta Polska". Podmiot ten zajmuje się pobieraniem opłat abonamentowych i kontrolą nad tym oraz łącznie z ministrem właściwym do spraw łączności kontroluje wykonywanie obowiązku rejestracji odbiorników. Wpływy z pobranych opłat i odsetek za zwłokę w uiszczeniu tych opłat przekazywane są na wyodrębniony rachunek Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji.

Kwestionowany przepis ustanawia mechanizmy kontroli wykonywania obowiązku rejestracji odbiorników radiofonicznych i telewizyjnych oraz obowiązku uiszczania opłaty abonamentowej. Niekonstytucyjność tego przepisu, zdaniem wnioskodawcy, opiera się na tym, że ustawa o opłatach abonamentowych nie przewiduje wydawania decyzji określających wysokość tych opłat. W obecnym stanie prawnym nie ma normatywnego rozwiązania polegającego na stwierdzeniu niewywiązywania się gospodarstwa domowego z obowiązku uiszczania opłaty abonamentowej w terminie. Zdaniem wnioskodawcy, może zaistnieć sytuacja, w której analiza poszczególnych ustępów kwestionowanego artykułu wykaże jego formalną zgodność z konstytucją. Natomiast analiza mechanizmu poboru i egzekucji opłat abonamentowych doprowadzi do stwierdzenia niezgodności z konstytucją całości mechanizmu.

Egzekucja administracyjna jest prowadzona na podstawie decyzji właściwych organów, do których nie należy jednak KRRiT. Brak możliwości wydania decyzji o zaległości w opłatach abonamentowych oraz wskazania organów właściwych do stwierdzenia tej zaległości powoduje, że egzekucja administracyjna nie jest prowadzona.

Zdaniem wnioskodawcy, powszechnym zjawiskiem jest skuteczne unikanie przez większość gospodarstw domowych uiszczania opłaty abonamentowej. Prowadzi to do znacznego zmniejszenia środków finansowych, którymi dysponują media publiczne. Doprowadzi to do konieczności podwyższenia opat abonamentowych, a podwyżka uderzy jedynie w jednostki płacące abonament. Tego efektu ustawodawca mógłby uniknąć, gdyby wprowadził mechanizmy efektywnie zabezpieczające wypełnienie obowiązku przez wszystkich, którzy powinni wnieść opłatę abonamentową.

Rozprawie będzie przewodniczył sędzia TK Marek Mazurkiewicz, sprawozdawcą będzie sędzia TK Mirosław Wyrzykowski.

TK/AS