Helsińska Fundacja Praw Człowieka skierowała do Premiera RP Donalda Tuska, wystąpienie w którym wyraziła swoje głębokie zaniepokojenie wobec koncepcji zamrożenia płac sędziów w 2012 roku.

Niepokój Fundacji wzbudziły informacje o planach wstrzymania w przyszłym roku corocznej waloryzacji wynagrodzeń sędziów. Zasady waloryzacji są określone w ustawie Prawo o ustroju sądów powszechnych.

Wysokość wynagrodzenia w oparciu o wysokość przeciętnego wynagrodzenia

Od 2009 roku, wysokość wynagrodzenia sędziego uzależniona jest od wysokości przeciętnego wynagrodzenia ogłaszanego przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego. System ten zastąpił system oparty na kształtowaniu wysokości wynagrodzeń sędziów w oparciu o kwotę bazową ustalaną corocznie w ustawie budżetowej. Celem wprowadzenia nowego rozwiązania była obiektywizacja ustalania wynagrodzeń sędziowskich i ograniczenie wpływu innych władz na ich wysokość.

Realizacja Konstytucji

Rozwiązanie to służy realizacji standardu określonego w art. 178 ust. 2 Konstytucji RP, stosownie do którego sędziom zapewnia się warunki pracy i wynagrodzenie odpowiadające godności urzędu oraz zakresowi ich obowiązków. Niezależność finansowa sędziów i sądownictwa stanowi jedne z instrumentów realizacji podstawowej zasady w funkcjonowaniu wymiaru sprawiedliwości, a mianowicie zasady niezawisłości sędziowskiej.

Zasada ta przekłada się na realizację przez obywateli prawa do sądu i rzetelnej procedury, wyrażonego w art. 45 ust. 1 Konstytucji RP. Nowelizacja z 2009 roku, miała być pierwszym krokiem na drodze do dostosowania rozwiązań ustawowych do wymogów Konstytucji RP. W ocenie HFPC, planowane zmiany, stanowią po dwóch latach obowiązywania nowych reguł, krok wstecz.

Niepożądane konsekwencje pochopnych zmian

Zdaniem HFPC, próby realizacji wskazanych planów, pociągnąć za sobą mogą niepożądane konsekwencje wpływające na stabilność i jakość wymiaru sprawiedliwości. Skutkiem krótkofalowym mogą być akcje protestacyjne ze strony środowiska sędziowskiego. W dłuższej perspektywie, modyfikacje sposobu wynagradzania sędziów mogą przełożyć się na proces odchodzenia z tego zawodu wartościowych jednostek, wynikający z ich statusu materialnego, a jednocześnie na zmniejszenie zainteresowania wykonywaniem tego zawodu ze strony potencjalnych, wartościowych kandydatów.

HFPC przypomina niedawny protest KRS i Stowarzyszenia „Iustitia”, podkreślając iż to jak stanowczy jest to protest, może być miarodajne w ocenie ewentualnych skutków realizacji wskazanych planów.

W ocenie HFPC przedmiotowe próby dokonania zmian w sposobie ustalania wysokości wynagrodzenia sędziów, są wysoce niepożądane.



RO/ źródło: HFPC

Zobacz także:

KRS w sprawie wynagrodzeń sędziów

Iustitia broni wynagrodzeń sędziów