W fazie międzyresortowej znajduje się obecnie projekt ustawy o dochodzeniu roszczeń w postępowaniu grupowym. Pozew zbiorowy będzie narzędziem, umożliwiającym skuteczniejsze dochodzenie roszczeń w przypadku naruszenia prawa o niskiej jednostkowej wartości.

Instytucja pozwu zbiorowego po raz pierwszy została wprowadzona w Stanach Zjednoczonych (class action). Podobne mechanizmy przyjęte zostały także w Kanadzie oraz Australii. Na potrzebę wprowadzenia do porządków prawnych poszczególnych państw członkowskich systemu pozwów zbiorowych wskazuje również Komisja Europejska. Podobne przepisy istnieją obecnie w kilkunastu krajach UE (m.in. w Austrii, Francji, Holandii, Hiszpanii, Wielkiej Brytanii, Niemczech, Włoszech, i Szwecji), a w kolejnych państwach – również w Polsce trwają prace nad ich wprowadzeniem.



Ministerstwo Sprawiedliwości przygotowuje bowiem projekt ustawy o dochodzeniu roszczeń w postępowaniu grupowym. Nowe prawo umożliwi wszystkim uczestnikom rynku występowanie ze zbiorową skargą. Z takim powództwem będzie mogła wystąpić grupa co najmniej 10 podmiotów – nie będzie górnych ograniczeń w liczbie wnoszących pozew. Reprezentantem grupy ma być osoba będąca jej członkiem lub rzecznik konsumentów, który może otrzymać wynagrodzenie stanowiące procent od wygranego odszkodowania.

Dotychczasowe polskie przepisy prawne pozwalają na skuteczne dochodzenie roszczeń odszkodowawczych przed sądem. Jednak długotrwałe i sformalizowane postępowanie oraz jego koszty często zniechęcają – szczególnie słabszych uczestników rynku – do występowania przeciw nieuczciwym przedsiębiorcom. Jak jednak wynika z badań opinii publicznej, ponad 70 proc. mieszkańców UE zdecydowałoby się na taki krok, jeżeli mogliby wystąpić ze zbiorowym powództwem.



Również Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów popiera wprowadzenie instytucji pozwu zbiorowego, jako narzędzia umożliwiającego skuteczniejsze dochodzenie roszczeń w przypadku naruszenia prawa o niskiej jednostkowej wartości i sprawach wymagających skomplikowanego postępowania dowodowego. Zachętą do składania pozwów będzie dla konsumentów z pewnością oszczędność finansowa, ponieważ koszty postępowania członkowie grupy będą ponosili proporcjonalnie. Obecnie każdy poszkodowany musi osobno wnieść pozew, uiścić opłatę sądową oraz ustanowić i opłacić pełnomocnika.

UOKiK/KZ