Trybunał Konstytucyjny rozpoznał skargę konstytucyjną Anny K. dotyczącą odpowiedzialności notariusza jako płatnika, za podatek niepobrany uznając kwestionowane przepisy w zakresie, w jakim dotyczą odpowiedzialności płatnika za podatek niepobrany za zgodne z konstytucją.

Trybunał Konstytucyjny orzekł, że art. 30 § 1, 3 i 4 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa w zakresie, w jakim dotyczą odpowiedzialności płatnika za podatek niepobrany: są zgodne z art. 64 ust. 1-3 w związku z art. 21 ust. 1 oraz w związku z art. 31 ust. 3 konstytucji, nie są niezgodne z art. 20 w związku z art. 32 konstytucji. W pozostałym zakresie Trybunał umorzył postępowanie ze względu na niedopuszczalność wydania wyroku.
Zakwestionowanym przepisom skarżąca zarzuciła, że nałożenie na notariusza odpowiedzialności majątkowej za niewykonanie lub nienależyte wykonanie obowiązków płatnika, jest nadmierną i nieproporcjonalną ingerencją w prawo własności notariusza. Ponadto sposób, w jaki została skonstruowana odpowiedzialność notariuszy za niewypełnienie obowiązków wynikających z art. 8 ordynacji podatkowej, wymusza na notariuszach ubezpieczanie się od tej odpowiedzialności, co wiąże się z ponoszeniem przez nich kosztów za cudze zobowiązania podatkowe.
Trybunał Konstytucyjny stwierdził, że odpowiedzialność notariusza ukształtowana w art. 30 § 1, 3 i 4 ordynacji podatkowej w istocie stanowi ograniczenie prawa własności notariusza, jednakże jest ono konstytucyjnie dopuszczalne. Trybunał Konstytucyjny stwierdził, iż odpowiedzialność majątkowa notariusza jako płatnika nie jest odpowiedzialnością za zobowiązanie podatkowe ciążące na podatniku, jak to postrzega skarżąca, ale za własne działanie bądź zaniechanie związane z wykonywaniem przez notariusza ustawowych obowiązków płatnika.
Ponadto jak podkreślił Trybunał Konstytucyjny odpowiedzialność płatnika zależy od jego zachowania i w zakresie, w jakim za niewłaściwe obliczenie podatku winę ponosi podatnik, płatnik nie ponosi odpowiedzialności za nienależyte wykonanie swoich obowiązków.
Trybunał wskazał, że kolejnym czynnikiem, który minimalizuje ryzyko odpowiedzialności majątkowej notariusza jako płatnika jest możliwość wystąpienia do właściwego organu podatkowego z wnioskiem o dokonanie interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania przepisów prawa podatkowego, mających zastosowanie w indywidualnej sprawie rozstrzyganej przez płatnika (art. 14a ordynacji podatkowej).
Ponadto decyzja w sprawie odpowiedzialności płatnika zapada w toku dwuinstancyjnego postępowania, przy czym notariuszowi od ostatecznej decyzji podatkowej przysługuje odwołanie do sądu administracyjnego.
W ocenie Trybunału, odpowiedzialności majątkowej nałożonej na notariusza jako płatnika nie można zatem uznać za nieproporcjonalną i nadmierną. Trybunał Konstytucyjny uznał więc, że art. 30 § 1, 3 i 4 ordynacji podatkowej są zgodne z art. 64 ust. 1-3 w związku z art. 21 ust. 1 oraz w związku z art. 31 ust. 3 konstytucji.
Rozprawie przewodniczył prezes TK Bohdan Zdziennicki, a sprawozdawcą był sędzia TK Marian Grzybowski.
Wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 9 listopada 2010 roku (Sygn. akt SK 10/08)
Zobacz także:

Trybunał Konstytucyjny o ochronie dóbr osobistych

Wyrok w sprawie sędziowskich immunitetów