Irena Lipowicz, Rzecznik Praw Obywatelskich.
Rzecznik Praw Obywatelskich w wystąpieniu do Ministra Finansów porusza problem braku regulacji prawnej umożliwiającej zwolnienie stron postępowania cywilnego, znajdujących się w trudnej sytuacji materialnej, od kosztów przeprowadzonej mediacji.
Kosztów tych nie zalicza się bowiem do wydatków sądowych, nie ma więc podstaw do ich pokrywania przez Skarb Państwa za stronę zwolnioną od kosztów sądowych. Takie usytuowanie kosztów mediacji powoduje, że nawet osoby najuboższe muszą ponosić we własnym zakresie koszty skierowania sporu na drogę mediacji. Jest to jeden z powodów, dla których mediacja nie upowszechniła się w Polsce- wskazuje RPO.
Minister Sprawiedliwości, w prowadzonej z Rzecznikiem korespondencji dotyczącej omawianego problemu, chociaż początkowo podzielił argumentację Rzecznika, to jednak ostatecznie poinformował, że obecna trudna sytuacja finansowa kraju uniemożliwia wprowadzenie jakichkolwiek zmian w postulowanym zakresie.
W ocenie RPO zagadnienie to nie może być rozważane wyłącznie z punktu widzenia wydatków, jakie generuje dla budżetu państwa. Zdaniem Rzecznika konieczne jest spojrzenie szersze, uwzględniające korzyści płynące z tej formy rozwiązywania sporów. Do takich pozytywnych czynników RPO zalicza m.in. skrócenie postępowań sądowych, odciążenie sądów i w efekcie zmniejszenie ogólnych kosztów wymiaru sprawiedliwości.
W związku z powyższym Rzecznik Praw Obywatelskich postuluje nowelizację przepisów postępowania cywilnego, tak aby możliwe było zwolnienie od kosztów mediacji osób najuboższych lub ewentualnie określonych kategorii spraw sądowych.