Tomasz Chęciński-Prawnik w Kancelarii Prawniczej Włodzimierz Głowacki i Wspólnicy sp.k.

Dobre praktyki to zbiór zasad postępowania spółek publicznych, adresowany do spółki publicznej, jej organów – zarządu i rady nadzorczej oraz akcjonariuszy. Zagadnienie dobrych praktyk odwołuje się do pojęcia ładu korporacyjnego, które dotyczy zarządzania spółką publiczną. Ich celem jest propagowanie określonego modelu ładu korporacyjnego oraz podnoszenie standardów postępowania spółek, prowadzące do większej przejrzystości informacyjnej, zapewnienia lepszej jakości w komunikowaniu się z inwestorami oraz wzmocnienia praw akcjonariuszy spółek. Dobre praktyki mają zapewnić wyższe standardy ładu korporacyjnego, aniżeli te które przewiduje prawo stanowione, w szczególności kodeks spółek handlowych.

Z tych względów Giełda Papierów Wartościowych w Warszawie przyjęła zbiory„Dobrych Praktyk Spółek Notowanych na GPW”oraz„Dobrych Praktyk Spółek Notowanych na NewConnect”. Pierwszy z wymienionych aktów dotyczy spółek publicznych, których akcje notowane są na rynku regulowanym (GPW), natomiast drugi spółek notowanych w Alternatywnym Systemie Obrotu (NewConnect).

Dobre Praktyki należą do kategorii tzw. soft law. Zasadom w nim wyrażonym nie można przypisać mocy powszechnie obowiązującego prawa. Odmiennie sytuacja prezentowałaby się, gdyby Zbiory Dobrych Praktyk uchwalone zostały w formie ustawy albo rozporządzenia na podstawie i w granicach ustawowego upoważnienia. Dobre Praktyki, stanowiąc przejaw „miękkiego prawa”, funkcjonują zgodnie z zasadą „comply or explain”, którą należy tłumaczyć jako „zastosuj albo wyjaśnij dlaczego nie stosujesz”. Chociaż podporządkowanie się im jest fakultatywne, to obowiązkowe jest poinformowanie przez spółkę publiczną o odstępstwie od stosowania poszczególnych postanowień dobrych praktyk. Zdaje się to potwierdzać § 29 ust. 2 zdanie 2 Regulaminu Giełdy. Przepis wskazuje, iż zasady ładu korporacyjnego określone w uchwale nie są przepisami obowiązującymi w rozumieniu Regulaminu Giełdy. Identyczny charakter należy przypisać postanowieniom Dobrych Praktyk Spółek Notowanych na NewConnect, aczkolwiek nie wynika to expressis verbis z treści Regulaminu Alternatywnego Systemu Obrotu (NewConnect).

Przestrzeganie Dobrych Praktyk nie wymaga od walnego zgromadzenia spółki, czy też podejmowania przez zarząd uchwał dotyczących przestrzegania zasad ładu korporacyjnego.

Dobre Praktyki Spółek Notowanych na GPW

Z dniem 4 lipca 2007 roku Rada Nadzorcza GPW uchwaliła Dobre Praktyki Spółek Notowanych na GPW, które uległy zmianie z dniem 19 maja 2010 roku na podstawie uchwały Rady Nadzorczej GPW nr 17/1249/2010. Zmiana zasad ładu korporacyjnego wynikała z potrzeby dostosowania ich do obowiązującego prawa oraz uwzględnienia postulatów zgłaszanych przez uczestników rynku kapitałowego. Uchwała w sprawie podjęcia zmian w Dobrych Praktykach Spółek Notowanych na GPW weszła w życie z dniem 1 lipca 2010 roku.

Dobre Praktyki podzielone zostały redakcyjnie na Preambułę oraz na część właściwą obejmującą cztery rozdziały: Rekomendacje dotyczące dobrych praktyk spółek giełdowych, Dobre praktyki realizowane przez zarządy spółek giełdowych, Dobre praktyki stosowane przez członków rad nadzorczych oraz Dobre praktyki stosowane przez akcjonariuszy.

W świetle § 29 ust. 3 Regulaminu Giełdy w przypadku, gdy określona zasada ładu korporacyjnego nie jest stosowana w sposób trwały lub jest naruszona incydentalnie, emitent ma obowiązek opublikowania raportu zawierającego informacje o:

· zasadzie, jaka nie jest stosowana lub nie została zastosowana,

· okolicznościach i przyczynach nie zastosowania zasady

· sposobie, w jaki emitent zamierza usunąć ewentualne skutki nie zastosowania danej zasady lub jakie kroki zamierza podjąć, by zmniejszyć ryzyko nie zastosowania zasad ładu korporacyjnego w przyszłości.

Raport powinien zostać opublikowany w taki sam sposób jak raporty bieżąc, w tym także na oficjalnej stronie internetowej emitenta.

Emitent jest zobowiązany do przedstawienia raportu zaraz po powstaniu uzasadnionego obawy , że dana zasada nie będzie stosowana lub że nie zostanie zastosowana. Jednocześnie zobowiązany jest do publikacji raportu niezwłocznie po naruszeniu zasady ładu korporacyjnego. Raport o stosowaniu Dobrych Praktyk należy dołączyć do raportu rocznego.

Podobny obowiązek nakłada na spółkę § 91 ust. 5 pkt 4Rozporządzenie Ministra Finansówz dnia 19 lutego 2009 roku w sprawie informacji bieżących i okresowych przekazywanych przez emitentów papierów wartościowych oraz warunków uznawania za równoważne informacji wymaganych przepisami prawa państwa niebędącego państwem członkowskim (Dz. U. z dnia 28 lutego 2009 r.). Zgodnie z tym przepisem spółka publiczna musi w sprawozdaniu z jej działalności, będącego częścią raportu rocznego, umieszczać oświadczenia o stosowaniu ładu korporacyjnego.

Przekazywanie przez spółkę publiczną informacji o stosowaniu ładu korporacyjnego realizowane jest za pośrednictwem Elektronicznego Systemu Przekazywania Informacji (ESPI).

Dobre Praktyki Spółek Notowanych na NewConnect

Natomiast w przypadku Dobrych Praktyk Spółek Notowanych na NewConnect, obecnie obowiązują one w brzmieniu nadanymUchwałą nr 293/2010 Zarządu Giełdy Papierów Wartościowych w Warszawie S.A. z dnia 31 marca 2010 roku. Podstawę do ich ustanowienia stanowi§ 25 Regulaminu Alternatywnego Systemu Obrotu. Zgodnie z nim Organizator Alternatywnego Systemu może określić w odrębnym dokumencie zasady ładu korporacyjnego obowiązujące:

· emitentów instrumentów finansowych wprowadzonych do obrotu w alternatywnym systemie,

Uczestników Alternatywnego Systemu.

Na rynku NewConnect obowiązują obecnie podobne wymogi informacyjne w zakresie stosowania zasad ładu korporacyjnego, co na GPW.Zgodnie z§ 5 ust. 6.3 załącznika nr3 do Regulaminu Alternatywnego Systemu Obrotu, raport roczny powinien dodatkowo zawierać informacje na temat stosowania przez emitenta zasad ładu korporacyjnego, o których mowa w dokumencie „Dobre Praktyki Spółek Notowanych na NewConnect”. W powyższym zakresie raport roczny powinien zawierać co najmniej informacje na temat zasad ładu korporacyjnego, które nie były przez emitenta stosowane, wraz ze wskazaniem jakie były okoliczności i przyczyny zaistnienia takiej sytuacji oraz w jaki sposób spółka zamierza usunąć ewentualne skutki nie zastosowania danej zasady lub jakie kroki zamierza podjąć, by zmniejszyć ryzyko nie zastosowania danej zasady w przyszłości.

Przekazywanie przez spółkę publiczną informacji o stosowaniu ładu korporacyjnego realizowane jest za pośrednictwem Elektronicznej Bazy Informacji (EBI) administrowanej przez Giełdę.