Bartłomiej Atys, radca prawny w Kancelarii Prawnej Atys i Wspólnicy sp. k.
Sejm niedługo uchwali zmian w ustawie Prawo o szkolnictwie wyższym. Zmiany umożliwią udzielanie pomocy materialnej studentom przez jednostki samorządu terytorialnego oraz przyznawanie dla studentów stypendiów przez podmioty prywatne. Czy zatem studenci, którzy otrzymają na tej podstawie przychody będą musieli odprowadzić od nich podatek?
Jak przeczytać można w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych nieopodatkowane są dwa rodzaje przychodów stypendialnych: stypendia naukowe i za wyniki w nauce (art. 21 pkt 39) oraz pomoc materialną (art. 21 pkt 40).
W kontekście tych wyraźnie rozróżnionych zwolnień przedmiotowych należy rozważyć skutki podatkowe planowanej nowelizacji. Jak wskazuje artykuł 21 pkt 39 updof wolne od podatku są między innymi „stypendia za wyniki w nauce, których zasady przyznawania zostały zatwierdzone przez ministra właściwego do spraw szkolnictwa wyższego po zasięgnięciu opinii Rady Głównej Szkolnictwa Wyższego albo przez ministra właściwego do spraw oświaty i wychowania”.
Artykuł 173b, o który uzupełniono ustawę Prawo o szkolnictwie wyższym art. 173b wprowadza możliwość przyznawania stypendiów za wyniki w nauce dla studentów nie tylko przez państwowe i samorządowe osoby prawne. Możliwość taka posiadają także inne osoby fizyczne lub osoby prawne spoza wymienionej wcześniej listy. Niemniej jednak zasady przyznawania tych stypendiów zatwierdzać ma minister właściwy do spraw szkolnictwa wyższego po zasięgnięciu opinii Rady Głównej Szkolnictwa Wyższego.
Proponowany tryb przyznawania stypendiów za wyniki w nauce będzie spełniał wymogi art. 21 pkt 39 updof. Stypendia te będą zatem wolne od podatku dochodowego.
Pewną wątpliwość może wywołać jednak kwestia studentów uczelni wojskowych, służb państwowych, artystycznych, medycznych oraz morskich, wymienionych we wprowadzanym do ustawy art. 173b ust. 3. W ich przypadku minister właściwy do spraw szkolnictwa wyższego ma zatwierdzić zasady wypłacania stypendiów po zasięgnięciu opinii właściwych ministrów, a nie Rady Głównej Szkolnictwa Wyższego. Jest to odstępstwo od art. 21 pkt 39 updof, który nie wspomina o żadnym ministrze właściwym do wyrażania opinii.
Najmniejszych wątpliwości nie powinno natomiast budzić zwolnienie od dochodu pomocy materialnej dla studentów przyznawanej przez jednostki samorządu terytorialnego na podstawie art. 173a ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym. Wskazany przepis jest zgodny z wymogami art. 21 pkt 40 updof, który zwalnia z podatku dochodowego między innymi pomoc materialną dla studentów pochodzącą z budżetów jednostek samorządu terytorialnego przyznaną na postawie przepisów ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym.