Organ administracji państwowej może kontynuować zapowiedzianą wcześniej kontrolę rolników i ich organizacji korzystających z unijnej pomocy z Funduszu Orientacji i Gwarancji Rolnej (EFOGR) mimo upływu standardowego terminu sprawdzania transakcji i dokumentów – orzekł luksemburski Trybunał Sprawiedliwości.
Teoretycznie okres kontroli beneficjentów EFOGR – wyznaczony rozporządzeniem Rady (EWG) nr 4045/89 – biegnie od 1 lipca do 30 czerwca kolejnego roku. Sprawdzenie obejmuje więc co najmniej 12 miesięcy. Niemniej okres ten może być przedłużony o czas poprzedzający standardową kontrolę lub następujący po niej. Tym samym roczny okres kontroli może być przedłużony. Powinno to wynikać z regulacji krajowych, które mogą być bardziej restrykcyjne niż prawo wspólnotowe. Przedsiębiorcy rolni, korzystający z dotacji muszą zaś zgodnie z prawem UE przechowywać dokumenty handlowe przez co najmniej 3 lata, licząc od końca roku, w którym zostały one sporządzone.
Wykładnia tych zasad spowodowała spór między Syndicatem OP 84, zrzeszającym francuskich rolników uzyskujących pomoc z Sekcji Gwarancji EFOGR, a krajowymi organami kontroli (Oniflhor). Te rozpoczęły sprawdzanie syndykatu dopiero w styczniu kolejnego roku po tym, w którym (w lipcu) miały zacząć działania kontrolne. Co więcej, po przejrzeniu faktur urzędnicy zażądali zwrotu całości kwot, które syndykat dostał w ciągu dwóch lat. Sąd administracyjny w Marsylii uchylił w I instancji ów tytuł wykonawczy. Trybunał apelacyjny orzekł zaś inaczej. Dlatego Syndicat OP 84 wniósł skargę kasacyjną do francuskiej rady państwa, która zwróciła się do TS o wykładnię rozporządzenia.
Trybunał przyznał, że przepisy nie przewidują wyraźnie możliwości kontynuowania kontroli zapowiedzianej zainteresowanym rolnikom na określony czas poza tym okresem. I to niezależnie od tego, czy jest to uzasadnione brakiem współpracy ze strony kontrolowanego podmiotu, czy nie. Niemniej należy brać pod uwagę nie tylko brzmienie przepisów rozporządzenia, lecz także ich kontekst oraz cele. Rozporządzenie ma przede wszystkim chronić interesy finansowe UE. Dlatego długość okresów objętych kontrolą i ich czas należy oceniać w świetle skuteczności kontroli. Tym bardziej że beneficjenci dobrowolnie przystępują do systemu wsparcia, a pewność prawa, którego mogą się domagać, zostaje zapewniona przez czteroletni okres przedawnienia dotyczący naruszeń prawa UE.
ORZECZNICTWO
Wyrok w sprawie C-3/12.