Naczelny Sąd Administracyjny orzekł, że do opłaty legalizacyjnej za samowolę budowlaną nie można stosować przepisów podatkowych odnoszących się do ulg w spłacie zobowiązań wobec fiskusa. Oznacza to, że opłaty legalizacyjnej w zamian za uniknięcie rozbiórki nielegalnie postawionego obiektu nie da się umorzyć, ani nawet rozłożyć na raty.
Sąd zajmował się sprawą mężczyzny, na którego powiatowy inspektor nadzoru budowlanego nałożył opłatę legalizacyjną w kwocie 50 tys. zł za rozpoczęcie rozbudowy budynku mieszkalnego bez pozwolenia na budowę.
Mężczyzna złożył wniosek o umorzenie opłaty, ponieważ nie stać go było na zapłatę takiej sumy. Kierował się tym, że przepisy prawa budowlanego (t.j. Dz.U. z 2010 r. nr 243, poz. 1623 z późn. zm.) odsyłają do ustawy – Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2012 r., poz. 749, z późn. zm.). Te zaś umożliwiają właśnie zastosowanie ulg, ale decyzja w tym zakresie ma charakter uznaniowy i zależy od tego, czy w danej sprawie zaistniał ważny interes podatnika lub ważny interes publiczny.
Wniosku nie kieruje się do organu podatkowego, ale do wojewody. Tak też zrobił mężczyzna – złożył pismo, przedstawiając swoje dochody oraz wydatki, a także zarobki osób pozostających z nim we wspólnym gospodarstwie domowym oraz stan zdrowia. Wojewoda nie uwzględnił wniosku mężczyzny, stwierdzając, że w jego sprawie nie zachodzą nadzwyczajne okoliczności.
Gdy minister finansów utrzymał w mocy decyzję wojewody, mężczyzna poszedł do sądu. WSA w Warszawie uchylił decyzję. NSA stwierdził jednak, że w sprawie zarówno organy, jak i sąd wojewódzki popełnili błędy. Wojewoda od początku powinien odmówić wszczęcia postępowania.
W ocenie NSA, mimo że prawo budowlane odsyła do Ordynacji podatkowej, to nie mogą być zastosowane przepisy dotyczące ulg w spłacie zobowiązań, ponieważ byłoby to sprzeczne z celem wprowadzenia opłaty legalizacyjnej.
Ta zaś zakłada, że albo nielegalnie postawiony obiekt zostanie rozebrany, albo zachowany pod warunkiem wniesienia opłaty. Innego rozwiązania nie ma. Nie może dochodzić do sytuacji, że opłata mogłaby zostać umorzona albo rozłożona na raty. Trzeba zapłacić ją w całości, ponieważ taka jest cena za zalegalizowanie obiektu.
Wyrok jest prawomocny.
ORZECZNICTWO
Wyrok NSA z 23 kwietnia 2013 r., sygn. akt II FSK 113/12.