Zbigniew W. został ranny w wyniku katastrofy budowlanej hali wystawowej, która została wybudowana na gruncie Skarbu Państwa przez jego dzierżawcę – spółkę M.T.K. W wyniku katastrofy Zbigniew Z. doznał wielu obrażeń, w związku z tym wniósł do sądu pozew o zasądzenie na swoją rzecz zadośćuczynienia za doznane krzywdy. Pozew został skierowany przeciwko spółce M.T.K. oraz przeciw Skarbowi Państwa, którzy jego zdaniem ponosili odpowiedzialność solidarną.
Jako podstawę odpowiedzialności Skarbu Państwa powód wskazał przepis art. 434 kodeksu cywilnego przypisujący samoistnemu posiadaczowi budowli odpowiedzialność na zasadzie ryzyka za szkodę wyrządzoną przez jej zawalenie. Skarb Państwa wniósł jednak o oddalenie powództwa, zarzucając, że nie jest legitymowany czynnie, gdyż nigdy nie był samoistnym posiadaczem hali.
Według opinii biegłych przyczyną katastrofy była wadliwość konstrukcji hali. Wytrzymałość wiązarów i podciągów dachowych oraz słupów głównych była zbyt mała, a konstrukcja dachu nie zapewniała dachowi odpowiedniej sztywności.
Sąd I instancji orzekł, że odpowiedzialność Skarbu Państwa w sprawie odszkodowawczej nie może zostać wyłączona. Przypomniał, że Skarb Państwa i spółkę M.T.K. łączyła umowa dzierżawy, na mocy której 40 proc. uzgodnionego czynszu spółka będzie przeznaczała na nakłady na przedmiot dzierżawny, którym była hala. Hala stanowiła więc część składową nieruchomości Skarbu Państwa i nie mogła być przedmiotem odrębnego od własności gruntu prawa własności. Ponadto jako udziałowiec spółki budującej halę na swoim gruncie Skarb Państwa miał możliwość kontrolowania procesu budowy i poprawności konstrukcji.
Dlatego w ocenie sądu nieuzasadnione było twierdzenia Skarbu Państwa o braku władztwa nad wzniesioną budowlą i związku z tym zasądził na rzecz powoda stosowne odszkodowanie. Od wyroku odwołał się Skarb Państwa, twierdząc, że sąd okręgowy błędnie zinterpretował m.in. przepis art. 434 k.c.
Sąd spelacyjny podzielił zdanie sądu okręgowego, podkreślając, że Skarb Państwa w umowie dzierżawy zastrzegł sobie faktyczne władztwo nad wspomnianą halą i miał możliwość jego wykonywania. Tak więc cechy posiadania samoistnego miały miejsce. To, iż pozwany Skarb Państwa władztwa tego nie przejawiał na zewnątrz, nie ma istotnego znaczenia.
SYGN. AKT I ACa 266/10.
