Polskie sądy karne będą musiały uwzględniać prawomocne wyroki skazujące zapadłe w pozostałych państwach Unii Europejskiej.
8 maja wchodzi w życie nowelizacja szeregu ustaw karnych, która umożliwia polskim sądom skuteczniejsze uwzględnianie skazujących wyroków karnych wydanych w innych krajach Unii Europejskiej.
Jest to możliwe między innymi dzięki nowemu art. 144a kodeksu karnego. Przewiduje on, że w polskim postępowaniu karnym uwzględnia się wydane w innym państwie członkowskim Unii Europejskiej prawomocne orzeczenie skazujące sądu właściwego w sprawach karnych. Podlega ono uwzględnieniu, pod warunkiem że uznaje ono daną osobę za winną popełnienia przestępstwa w sprawie o inny czyn niż będący przedmiotem polskiego postępowania karnego. Zasada ta nie będzie miała zastosowania jedynie w siedmiu przypadkach. Zaliczają się do nich przede wszystkim sytuacje, gdzie skazanie nastąpiło za czyn, który nie stanowi przestępstwa w Polsce, orzeczono rodzaj kary nieznany ustawie polskiej lub sprawca nie podlegałby karze według prawa polskiego (np. gdy przekroczono granice obrony koniecznej pod wpływem strachu).
Konsekwencją uwzględnienia orzeczenia skazującego zapadłego w innym kraju UE jest przyjęcie, że wywołuje ono skutki równoważne do uprzedniego wyroku skazującego, gdyby został wydany on przez polski sąd.
Nowelizacja wprowadza również inne zmiany w kodeksie karnym. Wyrokiem łącznym nie będzie można obejmować orzeczeń skazujących wydanych w innych państwach członkowskich. Wymierzone za granicą kary będą mogły zacierać się ponadto w innych terminach, niż przewiduje polski kodeks karny (np. grzywna po 5 latach od jej uiszczenia). Jeżeli Polak zostanie skazany w innym kraju Unii Europejskiej, zatarcie skazania nastąpi zgodnie z prawem tamtejszego państwa.
Warto wspomnieć, że od 22 marca br. obowiązuje już część przepisów nowelizacji dotyczących wykonania europejskiego nakazu aresztowania. Polski sąd orzekający w przedmiocie wykonania nakazu wydanego w celu wykonania kary pozbawienia wolności nie tylko określa na nowo kwalifikację prawną czynu według prawa polskiego, ale również – w pewnych sytuacjach – wymiar kary podlegającej wykonaniu.
Podstawa prawna
Ustawa z 20 stycznia 2011 r. o zmianie ustawy – Kodeks karny, ustawy – Kodeks postępowania karnego oraz ustawy – Kodeks karny skarbowy (Dz.U. z 2011 r. nr 48, poz. 245).