Wprowadzenie do konstytucji rozdziału poświęconego prokuraturze i zapisanie w nim m.in. niezależności prokuratury, nieusuwalności prokuratorów oraz zapewnienia im godnego wynagrodzenia - to propozycje prokuratora generalnego Andrzeja Seremeta.

Seremet w środę przedstawił komisji ds. zmian w konstytucji swoje propozycje, które - jego zdaniem - usprawniłyby pracę prokuratury i podniosły jej rangę. Komisja pracuje nad projektem zmian w konstytucji - autorstwa PO - który zakłada m.in. wpisanie do ustawy zasadniczej podtytułu regulującego pozycję, strukturę i zadania prokuratury.

PO proponuje określenie w konstytucji zadań prokuratury jako organu ochrony prawnej, określeniu funkcji, trybu powoływania i kadencji prokuratora generalnego, zdefiniowaniu immunitetu prokuratora generalnego czy konstytucjonalizacji nowej instytucji, jaką jest Krajowa Rada Prokuratury.

Seremet powiedział, że usytuowanie w konstytucji urzędu prokuratora generalnego jest bardzo istotne z punktu widzenia funkcjonowania i usytuowania tego organu. Projekt PO ocenił jednak jako niewystarczający i niesatysfakcjonujący. Jak zaznaczył, brakuje w nim m.in. ujęcia zasady niezależności prokuratorów przy podejmowaniu decyzji procesowych, zapisów o immunitecie prokuratorskim, kwestii odpowiedzialności prokuratora generalnego czy określenia statusu prokuratorów na kształt statusu sędziów.

Prokurator generalny zaproponował, aby do rozdziału VIII konstytucji, obecnie dotyczącego sądów i trybunałów, dopisać także prokuraturę. Seremet chciałby ponadto, aby w tym rozdziale zapisać, że prokurator generalny jest naczelnym organem prokuratury, który corocznie składa Sejmowi informację o działalności prokuratury. Ustawa zasadnicza miałaby też zapewnić prokuratorom niezależność przy podejmowaniu rozstrzygnięć procesowych oraz warunki pracy i zrównanie wynagrodzenia sędziów i prokuratorów na odpowiednich szczeblach sądownictwa.

Według Seremeta w konstytucji należałoby też zapisać, że prokuratorzy są nieusuwalni i nie mogą być, bez uprzedniej zgody sądu dyscyplinarnego, pociągnięci do odpowiedzialności karnej ani pozbawieni wolności. Wśród propozycji jest także wpisanie do ustawy zasadniczej zasad działania i trybu powoływania Krajowej Rady Prokuratury.

Prokurator generalny zaznaczył przy tym, że podniesienie do rangi konstytucyjnej immunitetu prokuratorskiego spowoduje pytanie o zakres odpowiedzialności prokuratora. "Jeżeli przedstawiam propozycje mocnego usytuowania prokuratora i podkreślenia jego niezależności, to jednocześnie widzę potrzebę właściwego działania sądów dyscyplinarnych jako tego mechanizmu, który prowadzi do odpowiedzialności prokuratora w sytuacji, kiedy w sposób rażący i oczywisty uchybił on prawu" - zaznaczył.

Większość uczestników środowego posiedzenia komisji sceptycznie odniosła się do propozycji Seremeta. Przewodniczący senackiej podkomisji ds. zmian w konstytucji Piotr Zientarski (PO) powiedział, że jego podkomisja uznała wprowadzenie do konstytucji instytucji prokuratura generalnego za niecelowe i przedwczesne. "Uważamy, że prokuratura jeszcze w ramach nowego systemu prawnego po jej rozdzieleniu od Ministerstwa Sprawiedliwości działa za krótko, żeby ocenić tę sytuację i wprowadzać szczegółowe rozwiązania do konstytucji" - stwierdził.

Senator tłumaczył ponadto, że nadmierne rozbudowywanie konstytucji szkodzi ustawie zasadniczej i powoduje zmniejszenie jej przejrzystości, zaś wprowadzanie do konstytucji zapisów o prokuraturze nie gwarantuje jej lepszego funkcjonowania.

Z kolei Kazimierz Michał Ujazdowski (PiS) mówił, ze pomysł konstytucjonalizacji prokuratury jest sprzeczny z europejskimi kanonami konstytucyjnymi i z polską tradycją demokratyczną. Poseł ocenił, że celem tych zmian jest zrównanie statusu ustrojowego prokuratury i władzy sądowniczej. "To jest sprzeczne z podstawowymi zasadami ustrojowymi naszego kręgu cywilizacyjnego. Prokuratura nie może aspirować do statusu władzy sądowniczej" - zaznaczył.

Poseł zwrócił też uwagę, że nie powinno zgłaszać się postulatów płacowych ubranych w normy konstytucyjne. "To nie jest godne elity państwowej" - ocenił.

W nieoficjalnych rozmowach posłowie z komisji ds. zmian w konstytucji powiedzieli PAP, że propozycje Seremeta nie mają szans na ich poparcie, gdyż są - ich zdaniem - bulwersujące i bezczelne. Według informacji PAP nie akceptuje ich także minister sprawiedliwości Krzysztof Kwiatkowski.

Po posiedzeniu komisji Seremet powiedział PAP, że na razie jego propozycje są krytykowane, gdyż są nowe. Wyraził przekonanie, że w dalszej dyskusji uda mu się do nich przekonać posłów.

Dyskusję na ten temat komisja ma kontynuować za dwa tygodnie. Wówczas w jej posiedzeniu wezmą udział przedstawiciele Krajowej Rady Prokuratury.