Samorządy tylko dzięki znajomości realiów i specyfiki lokalnej społeczności coraz lepiej i efektywniej prowadzą politykę antyalkoholową na swoim terenie. Wprowadzają nie tylko ograniczenia w postaci miejsc, w których nie można sprzedawać alkoholu, ale prowadzą również akcje promujące zdrowy styl życia.
Środki finansowe na profilaktykę i rozwiązywanie problemów alkoholowych pochodzą m.in. z opłat za korzystanie z zezwoleń na sprzedaż napojów alkoholowych. To właśnie od właściwej polityki władz gminnych zależy skuteczność walki z nałogiem alkoholowym.
W Siedlcach zagadnienia z zakresu polityki rozwiązywania problemów alkoholowych i przeciwdziałania alkoholizmowi, obok przepisów ustawowych, regulują uchwały rady miasta. W ten sposób określone zostały zarówno limit punktów sprzedaży napojów alkoholowych o zawartości powyżej 4,5 proc. alkoholu w detalu (100 punktów), jak i gastronomii (150 punktów), jak również zasady sytuowania miejsc sprzedaży i podawania napojów alkoholowych na terenie miasta.
- Uchwalając pewne ograniczenia, zwłaszcza dotyczące odległości od obiektów chronionych (miejsca kultu religijnego, szkoły, placówki wychowawcze itp.), rada miasta kierowała się przede wszystkim zasadą ograniczania dostępności do alkoholu, szczególnie osób młodych, w tym nieletnich. Jak wynika z badań socjologicznych prowadzonych regularnie w Siedlcach, sprzedaż alkoholu osobom nieletnim jest nadal dużym problemem, choć w porównaniu z 1999 rokiem nieco zmalała. Biorąc pod uwagę informacje z policji i prokuratury dotyczące przestępczości, zwłaszcza nieletnich, czy liczby interwencji policji w rodzinach, gdzie znaczącym czynnikiem jest spożycie alkoholu przez sprawców - tego typu ograniczenia należy nadal utrzymywać - wyjaśnia Wojciech Kudelski, prezydent miasta Siedlce.
Jego zdaniem samorząd powinien nadal mieć możliwość kształtowania polityki w zakresie rozwiązywania problemów alkoholowych na swoim terenie m.in. poprzez ograniczania dystrybucji nie tylko mocniejszych alkoholi, ale także piwa.
W opinii Mirosława Mikietyńskiego, prezydenta Koszalina Miejski Program Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych, określający koszalińską strategię profilaktyki oraz minimalizuje szkody wynikających z nadużywania alkoholu.
- Staramy się to uzyskać poprzez ograniczenie popytu, podaży i spożywania napojów alkoholowych. W efekcie ustaliliśmy limit miejsc sprzedaży alkoholu powyżej 4,5 proc. Jest to 100 punktów dla alkoholu spożywanego poza miejscem sprzedaży oraz 150 punktów dla alkoholu spożywanego w miejscu sprzedaży. Z drugiej zaś strony podobne efekty chcemy uzyskać poprzez poszerzenie oferty terapeutycznej dla osób uzależnionych oraz wsparcie działań na rzecz przeciwdziałania przemocy w rodzinie - wyjaśnia prezydent.
- W tym drugim przypadku skupiamy się przede wszystkim na finansowaniu programów profilaktycznych i promowaniu alternatywnych form spędzania wolnego czasu. Przykładowo od czasu, kiedy zostałem prezydentem miasta, z tzw. kapslowego co roku organizowane są akcje Bezpieczne Wakacje i Bezpieczne Ferie. Jest to m.in. cykl zabaw na świeżym powietrzu, dzieci mają możliwość skorzystać za przysłowiową złotówkę z kina czy też z basenu. Rokrocznie w akcjach bierze udział po około 20 tysięcy dzieci. Profilaktyka natomiast, to oprócz tradycyjnych programów terapeutycznych, także zamontowanie w koszalińskich szkołach tzw. niebieskich skrzynek, do których uczniowie mogą anonimowo zgłaszać swoje problemy, także związane z alkoholem w domu, jak również systematyczne zakupy alkomatów na potrzeby Komendy Miejskiej Policji - podsumowuje prezydent Mirosław Mikietyński.
- Nie dopuszczamy lokalizacji punktów sprzedaży alkoholu m.in. w najbliższej okolicy placówek szkolnych, wychowawczych i opiekuńczych dla dzieci i młodzieży, placów zabaw dla dzieci, placówek pomocy i opieki społecznej dla dorosłych, obiektów kultu religijnego, dworców. Przy wydawaniu zezwoleń zasięgamy opinii rad osiedli i straży miejskiej. Przepisy prawa miejscowego służą w tym zakresie ochronie dóbr społecznie akceptowanych i stanowią uzupełnienie katalogu zakazów i ograniczeń sprzedaży alkoholu, zawartych w samej ustawie. Celom ustawy służy także ustalenie przez radę miejską limitu ilości placówek sprzedaży alkoholu powyżej 4,5 proc. i piwa - 700 punktów sprzedaży detalicznej i 600 placówek gastronomicznych - mówi Rafał Dudkiewicz, prezydent Wrocławia. Dodaje, że poza działaniami administracyjnymi realizacja celów ustawy to sfera szeroko rozumianej profilaktyki antyalkoholowej i zwalczania patologii. W tym zakresie działa gminna komisja rozwiązywania problemów alkoholowych. Komisja ma w dyspozycji środki finansowe pobierane przez miasto z tytułu opłat za korzystanie z zezwoleń.
W opinii Czesława Jerzego Małkowskiego, prezydenta Olsztyna w gminnym programie uchwalonym przez Radę Miasta Olsztyn w grudniu 2007 r. poza wymogami ustawy znalazły się również dookreślone potrzeby ograniczania dostępności do alkoholu, które wyrażają się m.in. w prowadzeniu szkoleń dla służb i instytucji miejskich, a także np. przedsiębiorców prowadzących sprzedaż napojów alkoholowych.
- Rada Miasta w Olsztynie uznała także za konieczne prowadzenie przez miasto specjalistycznej, eksperckiej jednostki (Miejski Zespół Profilaktyki i Terapii Uzależnień) budżetowej, odpowiedzialnej za realizację zadań gminnego programu - wyjaśnia Czesław Jerzy Małkowski, prezydent Olsztyna.
Dodaje, że Miejski Zespół Profilkatyki i Terapii Uzależnień obok działań związanych z profilaktyką oraz terapią uzależnień prowadzi również działania o charakterze kampanii, których celem jest m.in. utrwalenie wiedzy nt. zakazu sprzedaży alkoholu nieletnim (działania wspólnie z policją), jak również promocji zdrowego stylu życia.
Łukasz Sobiech
