Chodzi o osoby deportowane przez Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich i III Rzeszę. Obowiązująca ustawa o świadczeniach pieniężnych przysługujących tym osobom definiuje deportację jako wywiezienie do pracy przymusowej na okres co najmniej sześciu miesięcy z terytorium RP w granicach sprzed 1 września 1939 r. na terytorium: III Rzeszy i terenów przez nią okupowanych w okresie wojny w latach 1939-1945; ZSRR i terenów przez niego okupowanych w okresie od 17 września 1939 r. do 5 lutego 1946 r., a po tym okresie - do roku 1948 - z terytorium obecnego państwa polskiego.
W grudniu 2009 r. Trybunał Konstytucyjny orzekł, że takie uzależnienie prawa do świadczenia deportacyjnego od przekroczenia granicy państwa polskiego jest niezgodne z konstytucją. Podzielił tym samym zastrzeżenia Rzecznika Praw Obywatelskich, że definicja deportacji jest zbyt restrykcyjna i niedopasowana do celu ustawy.
Osoby, którym odmówiono przyznania świadczenia deportacyjnego, mają prawo do wznowienia postępowania
Po wyroku TK osoby, którym odmówiono przyznania świadczenia deportacyjnego, mają prawo do wznowienia postępowania. Ci, którzy nie ubiegali się o nie, mogą wystąpić o przyznanie świadczenia. W piątek senatorowie opowiedzieli się za skreśleniem uchwalonego przez Sejm zapisu ustawy, który mówi, że zmiana już wydanych decyzji odmawiających prawa do świadczenia będzie następowała na wniosek strony.
Ogółem z terenów zajętych przez III Rzeszę deportowano bądź wysiedlono z rodzinnych miejscowości 1,7 mln Polaków. Z terenów zajętych przez ZSRR deportowano ok. 700-800 tys. ludzi.