Kablówki dążą do uchylenia obowiązującej już nowelizacji prawa autorskiego. Nowe przepisy mogą wpłynąć na podwyższenie abonamentu telewizyjnego.
Nowe przepisy mogą skutkować podwyższeniem abonamentu oraz być niezgodne z konstytucją, twierdzi Konsorcjum Przyjazne Prawo Autorskie, które zrzesza m.in. Polską Izbę Komunikacji Elektronicznej, Polsat Cyfrowy i TP. Organizacja złożyła już wniosek do rzecznika praw obywatelskich, by ten skierował przepisy do Trybunału Konstytucyjnego.
Nierówne traktowanie
Według konsorcjum wzrost opłat za telewizję kablową będzie skutkiem niezgodnego z konstytucyjną zasadą równości sposobu obsadzania miejsc w Komisji Prawa Autorskiego, która zatwierdza tabele z tantiemami. Piętnaście stanowisk mają objąć przedstawiciele organizacji zrzeszających użytkowników i przedstawiciele organizacji radiowych oraz telewizyjnych. Kolejne piętnaście przygotowano dla organizacji zbiorowego zarządzania i twórców.
Według konsorcjum niesprawiedliwe jest to, że organizacje radiowe i telewizyjne posiadają prawa autorskie i zajmują miejsca przeznaczone dla strony użytkowników.
Konsorcjum sprzeciwia się również temu, że jedynymi uprawnionymi do składania wniosków z proponowanymi stawkami są organizacje zbiorowego zarządzania. – Jeżeli organizacje zbiorowego zarządzania będą dążyły do niekontrolowanego wzrostu stawek, istnieje ryzyko wzrostu opłat. Operatorzy nie będą w stanie płacić wyższych stawek organizacjom ze swojego budżetu, będą zmuszeni podnieść abonament – twierdzi Jerzy Straszewski, prezes Polskiej Izby Komunikacji Elekronicznej (PIKE). Jak informuje biuro prasowe Telekomunikacji Polskiej, dla firmy tej nowelizacja będzie się rzeczywiście wiązać z możliwością wzrostu kosztów świadczenia usług konwentowych, takich jak dystrybucja programów TV. Podobne stanowisko zajmuje Canal+ Cyfrowy. – To punkt wyjściowy dla dalszych sporów. Przepisny nie rozstrzygają problemów występujących w prowadzonej przez nadawców i operatorów działalności – komentuje Dorota Zawadzka, dyrektor ds. komunikacji w Canal+ Cyfrowy.

Wniosek organizacji

Organizacje zbiorowego zarządzania również skierowały prośbę do rzecznika praw obywatelskich, by ten nie rozpatrywał wniosku konsorcjum do czasu, gdy organizacje nie przedstawią wspólnego stanowiska. – Zarzuty konsorcjum oparte są na błędnym rozumieniu przepisów określających nowy system zatwierdzania tabel – komentuje Krzysztof Szuster, zastępca dyrektora generalnego ZAiKS. Według Szustera przepisy mogą spowodować zmniejszenie abonamentu. Komisja Prawa Autorskiego, wydając orzeczenia, będzie bowiem brała pod uwagę kwotę ogólnego obciążenia podmiotów korzystających z utworów na rzecz wszystkich organizacji zbiorowego zarządzenia.
Ze stwierdzeniem tym zgadza się również Ministerstwo Kultury. – Opłata nie powinna być większa niż dotychczas, ponieważ nowe prawo jest bardziej korzystne dla użytkowników niż przepisy obowiązujące wcześniej. Po raz pierwszy będą oni mieli realny wpływ na treść tabel wynagrodzeń – komentuje mec. Dominik Skoczek, dyrektor departamentu własności intelektualnej w MKiDN. Jak dodaje mec. Skoczek, abonament może wzrosnąć w każdej chwili, nie będzie to miało jednak związku z nowym prawem, a jedynie z decyzją biznesową operatora.



Podejrzane źródła prawa

Konsorcjum zarzuca, że tabela zatwierdzona przez komisję nie może być źródłem prawa powszechnie obowiązującego. Zgodnie z konstytucją takim źródłem mogą być tylko ustawy, rozporządzenia i ratyfikowane umowy międzynarodowe.
– To prawda, przepisy o tabelach mogą budzić wątpliwości – komentuje prof. Marek Chmaj, konstytucjonalista. Według Chmaja, by proces zatwierdzania tabel był zgodny z konstytucją, należałoby wprowadzić do nowej ustawy przepis upoważniający ministra kultury do wydawania rozporządzenia zawierającego stawki. Takie rozporządzenie minister wydałby na podstawie opinii Komisji Prawa Autorskiego.
– Ten przepis doprowadzi to do sytuacji, gdy umowa zawarta między dwoma podmiotami swobodnie prowadzącymi działalność gospodarczą, dotycząca ceny za korzystanie z utworu, może być uznana za niezgodną z prawem, ponieważ nie będzie odpowiadać stawkom z tabeli – dodaje Piotr Jaworski, ekspert Krajowej Izby Gospodarczej.
ikona lupy />
Nowe przepisy nie wpłyną na wysokość abonamentu
Prof. Jan Błeszyński, ekspert prawa autorskiego z Kancelarii Błeszyński i Wspólnicy
Czy przedstawiony w ustawie podział arbitrów wchodzących w skład Komisji Prawa Autorskiego narusza konstytucję?
Nie ma tu nierówności ani naruszenia konstytucji. Zgodnie z nowelizacją tabele wynagrodzeń zatwierdzą wchodzące w skład Komisji Prawa Autorskiego osoby posiadające prawa autorskie – twórcy i wydawcy oraz użytkownicy praw – telewizje kablowe i satelitarne. Ustawodawcy nie uprzywilejowali tu wcale nadawców, krzywdząc użytkowników i naruszając konstytucyjną zasadę równości. Nadawcy co prawda nie zostali wymienieni w ustawie bezpośrednio, lecz jako organizacje ich zrzeszające, ale nie ma to znaczenia. Liczba arbitrów Komisji Prawa Autorskiego jest stała. Piętnaście osób reprezentujących użytkowników praw i piętnastu reprezentujących artystów. Arbitrów nominuje minister. Absurdem byłoby, gdyby nawet najmniejszy nadawca, np. lokalne radio, mógł przedstawić swojego kandydata. Minister musiałby rozpatrywać wówczas setki kandydatur.
Czy te regulacje rzeczywiście mogą spowodować wzrost opłat za telewizję kablową?
Nie. Na wysokość abonamentu płaconego przez posiadaczy odbiorników nowe regulacje nie powinny w ogóle wpłynąć. Zakres obowiązku i wynagrodzenie dla artystów nie zostały przecież zmienione. Zostały wprowadzone jedynie przepisy proceduralne dotyczące zatwierdzania tabel wynagrodzeń. Co prawda procedura może trwać długo, nie można jednak mówić, że jest niedemokratyczna i spowoduje wzrost opłat abonamentowych.
Czy obawy PIKE, która wchodzi w skład konsorcjum, są nieuzasadnione?
PIKE jest olbrzymią, sprawną organizacją, która w maksymalistyczny sposób próbuje reprezentować interesy przedsiębiorców kablowych. Robi to zresztą bardzo aktywnie. Ma jednak do tego prawo. Ustawodawca z kolei powinien słuchać osób, które mają coś do powiedzenia na dany temat, rozważyć to oraz zachowując równowagę, podjąć wyważoną decyzję.