TEZA: Zgonie z art. 111 ust. 7 ustawy z 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi (t.j. Dz.U. z 2007 r. nr 70, poz. 473 ze zm.) opłata za korzystanie z zezwoleń na sprzedaż napojów alkoholowych wnoszona jest na rachunek gminy w każdym roku kalendarzowym objętym zezwoleniem w trzech równych ratach w terminach do: 31 stycznia, 31 maja i 30 września danego roku kalendarzowego.
Terminy te mają charakter terminów zawitych prawa materialnego i jako takie nie mogą podlegać przywróceniu na zasadzie art. 58–60 ustawy z 14 czerwca 1960 r. – Kodeks postępowania administracyjnego (Dz.U. z 2000 r. nr 98, poz. 1071 ze zm.).
STAN FAKTYCZNY: Prezydent miasta udzielił przedsiębiorcy zezwolenia na sprzedaż napojów alkoholowych zawierających do 4,5 proc. alkoholu oraz piwa przeznaczonych do spożycia w miejscu sprzedaży. 8 czerwca 2007 r. przedsiębiorca reprezentowany przez pełnomocnika wystąpił do organu wydającego zezwolenie z wnioskiem o przywrócenie terminu do dokonania wpłaty drugiej raty opłaty za korzystanie z zezwolenia na sprzedaż napojów alkoholowych, którą należało uiścić do 31 maja 2007 r. (a uiszczono 8 czerwca 2007 r.). W uzasadnieniu wniosku pełnomocnik wyjaśnił, iż opóźnienie wynikło z przyczyn od niego niezależnych, gdyż pod koniec maja 2007 r. był chory. Na dowód tego przesłał zaświadczenie lekarskie potwierdzające, że z uwagi na chorobę w dniach od 31 maja do 6 czerwca 2007 r. był on niezdolny do pracy.
Prezydent miasta na podstawie art. 105 par. 1 ustawy z 14 czerwca 1960 r. – Kodeks postępowania administracyjnego (Dz.U. z 2000 r. nr 98,poz. 1071 ze zm.) umorzył postępowanie w sprawie przywrócenia terminu do dokonania wpłaty drugiej raty opłaty za korzystanie z zezwolenia na sprzedaż napojów alkoholowych. Uzasadnił to tym, że strona skarżąca dokonała wpłaty drugiej raty opłaty za korzystanie z zezwolenia na sprzedaż napojów alkoholowych z naruszeniem terminu określonego art. 111 ust. 7 ustawy z 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi. Organ, powołując się ponadto na przepis art. 58 par. 1 k.p.a. przewidujący możliwość przywracania terminów, stwierdził, że odnosi się on wyłącznie do terminów prawa procesowego, tj. terminów dokonywania czynności procesowych, i dlatego nie ma on w tym przypadku zastosowania. Termin przewidziany do wniesienia raty opłaty za korzystanie z zezwolenia na sprzedaż alkoholu jest bowiem terminem materialnym.
W wyniku rozpatrzenia odwołania SKO utrzymało w mocy decyzję prezydenta miasta. Oddalając skargę, WSA wskazał, że termin prawa materialnego jest terminem, który ogranicza w czasie dochodzenie lub inną realizację praw podmiotowych, a jego skuteczny upływ powoduje wygaśnięcie określonego prawa podmiotowego lub niemożliwość jego realizacji. Ustalając charakter prawny terminu, sąd I instancji stwierdził, iż zgodnie z przepisem art. 18 ust. 12 pkt 5 ustawy o wychowaniu w trzeźwości zezwolenie na sprzedaż napojów alkoholowych wygasa w przypadku niedokonania opłaty w terminach, o których mowa w art. 111 ust. 7 ustawy, zatem na wygaśnięcie zezwolenia nie ma wpływu, czy opóźnienie to było zawinione ani też jakie były przyczyny uchybienia. NSA oddalił skargę kasacyjną.
UZASADNIENIE: Sąd kasacyjny potwierdził, że termin zakreślony dla wniesienia opłaty za korzystanie z zezwoleń na sprzedaż napojów alkoholowych jest terminem zawitym prawa materialnego. Jego upływ powoduje wygaśnięcie zezwolenia na sprzedaż napojów alkoholowych, a więc skutek materialno-prawny w postaci wygaśnięcia prawa podmiotowego. NSA dodał, że terminy materialne nie podlegają przywróceniu, chyba że taką możliwość przewiduje przepis określający dany termin. Ta szczególna sytuacja nie występowała jednak w rozpatrywanej sprawie.
Wyrok NSA z 31 marca 2009 r., sygn. akt. II GSK 817/08