Małżonkowie wspólnie sporządzili testament, w którym cały swój majątek zapisali tylko jednemu synowi. Taki testament jest nieważny.
Prawo spadkowe nie dopuszcza tzw. testamentów wspólnych, sporządzonych wspólnie przez więcej niż jednego spadkodawcę.
Testament jest czynnością prawną, w której osoba fizyczna określa losy swojego majątku na wypadek śmierci. Ponadto jest to również dokument, w którym spadkodawca zawarł swoje oświadczenie woli o powołaniu spadkobiercy bądź spadkobierców. Testament wspólny oznacza nie tylko oświadczenie złożone wspólnie przez dwóch lub więcej spadkodawców, ale także mamy z nim do czynienia, jeśli w jednym dokumencie są zawarte więcej niż dwa oświadczenia woli. Oznacza to np., że jeśli testament jest sporządzony w formie aktu notarialnego, to może w nim się znaleźć oświadczenie tylko jednego testatora. Jeśli chodzi o testament własnoręczny, to również nie może mieć miejsca sytuacja, jeśli np. małżonkowie napiszą na kartce papieru swoją wolę, a następnie złożą swoje podpisy i umieszczą datę.
Z uwagi na specyfikę testamentu ustnego nie jest możliwe jego sporządzenie wspólnie przez kilku spadkodawców. Zakaz sporządzania testamentów wspólnych obejmuje również sytuację, kiedy testament zawiera rozporządzenia powiązane ze sobą, np. małżeństwo testuje wzajemnie na swoją rzecz.
Sporządzenie testamentu wspólnie przez kilku spadkodawców powoduje jego nieważność. Nieważność testamentu stwierdzana jest przez sąd zwłaszcza w czasie postępowania o stwierdzenie nabycia spadku. Sąd ma obowiązek w czasie takiego postępowania badać z urzędu, kto jest spadkobiercą. Ponadto kwestia ważności testamentu jest również ustalana w czasie innych postępowań spadkowych, np. o wykonanie zapisu, gdzie sąd ustala ważność testamentu, w którym zapis został dokonany.
Zgodnie z przepisami prawa spadkowego testament zostanie uznany za nieważny, jeśli: zawiera rozrządzenie więcej niż jednego spadkodawcy, został sporządzony przez osobę, która nie miała pełnej zdolności do czynności prawnych, nie został sporządzony przez spadkodawcę ale przez jego przedstawiciela, został sporządzony z naruszeniem przepisów o formie, testator powołał spadkobiercę z zastrzeżeniem warunku lub terminu, a z treści testamentu wynika, że bez takiego zastrzeżenia testament nie zostałby sporządzony.
PRZYKŁAD
Kto może sporządzić ważny testament
Testament może być sporządzony jedynie przez osobę fizyczną, która ma pełną zdolność do czynności prawnych, tzn. ukończyła 18 lat i nie jest ubezwłasnowolniona. Pełną zdolność ma również małoletni, który za zgodą sądu zawarł związek małżeński. Osoby takie mają zdolność testowania, tzn. mogą sporządzić ważny testament. Zdolności testowania nie mają natomiast osoby, które nie ukończyły 18 lat, oraz osoby ubezwłasnowolnione całkowicie albo częściowo.
ewelina.stepien@wp.pl
Podstawa prawna
Ustawa z 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (Dz.U. z 1964 r. nr 16, poz. 93 ze zm.).