Rzecznik praw obywatelskich złożył do Trybunału Konstytucyjnego wniosek o uznanie za niekonstytucyjny przepisu, zgodnie z którym statut jego biuru nadaje marszałek Sejmu. Kompetencja rzecznika ogranicza się natomiast jedynie do wskazania swojej propozycji treści statutu. Według kwestionowanego przepisu nie jest natomiast wiadome, czy marszałek Sejmu ma prawo odmówić jego nadania oraz jakimi kryteriami się w tym zakresie kieruje. Zdaniem rzecznika takie uregulowanie narusza zasadę jego niezależności wobec innych organów państwowych, która powinna wykluczać jego podległość wobec Sejmu.
Trybunał uznał wniosek, stwierdzając, że konstytucyjnie zagwarantowana niezależność rzecznika zakazuje ustanawiania takich przepisów, które mogłyby go uzależnić od innych organów władzy publicznej. Według sędziów TK rzecznik powinien zatem dysponować szeroką swobodą w kształtowaniu struktury oraz trybu pracy podległego mu aparatu urzędniczego.
Interwencja RPO wiązała się z odmową rozpatrzenia przez marszałka Sejmu wniosku o nadanie statutu Biuru RPO. Proponowane zmiany miały dostosować strukturę biura do realizacji nowych zadań i kompetencji rzecznika. Sędziowie podkreślili, że rzecznik nie jest organizacyjnie podległy Sejmowi ani jego marszałkowi.
Wyrok jest ostateczny. Zaskarżony przepis utraci moc z upływem dwunastu miesięcy od ogłoszenia wyroku w Dzienniku Ustaw.
Sygnatura akt K 35/09.