Czy umowa handlowa zawarta przez polskiego przedsiębiorcę z kontrahentem z Unii Europejskiej zawsze podlega prawu polskiemu?
Nie. Kwestie, jakie prawo będzie miało zastosowanie w takiej sytuacji, rozstrzyga rozporządzenie (WE) nr 593/2008 w sprawie prawa właściwego dla zobowiązań umownych (Rzym I). Rozporządzenie to jako część prawa wspólnotowego znajduje bezpośrednie zastosowanie we wszystkich krajach członkowskich Wspólnoty. Stosuje się je do tych umów cywilnych i handlowych, których stronami są podmioty mające miejsce zamieszkania/siedzibę w różnych państwa członkowskich.
Polski przedsiębiorca, aby mieć pewność, że zawarta przez niego umowa z kontrahentem z Unii Europejskiej będzie podlegać prawu polskiemu, powinien zawrzeć w niej wyraźne postanowienie, że prawem obowiązującym dla tej umowy jest prawo polskie. Dodanie takiej klauzuli do umowy jest możliwe również wtedy, gdy strony nie umówiły się co do obowiązującego prawa przy zawieraniu kontraktu.
Jeżeli strony nie wybrały obowiązującego prawa, to kwestia, jakie prawo znajdzie zastosowanie, zależy od typu umowy. Np. jeżeli strony zawarły umowę sprzedaży, to taka umowa podlega prawu państwa, w którym sprzedawca ma miejsce zwykłego pobytu. Przykładowo, jeżeli polski przedsiębiorca zawarł umowę na zakup maszyn od niemieckiej spółki i w umowie nie dokonano wyboru prawa, to prawem obowiązującym w stosunku do takiej umowy będzie prawo niemieckie, gdyż sprzedawcą jest spółka mająca siedzibę w Niemczech. Natomiast w stosunku do umów, które nie zostały wyraźnie wskazane w rozporządzeniu (WE) nr 593/2008 i nie zawierają klauzuli o wyborze prawa, zastosowanie znajdzie prawo tego państwa, w którym strona zobowiązana do spełnienia świadczenia charakterystycznego dla umowy ma miejsce zwykłego pobytu.
Warto pamiętać o wpisaniu klauzuli o wyborze prawa do umowy, gdyż w przypadku sporu sądowego sąd – niezależnie od państwa, w którym będzie się toczyło postępowanie – będzie rozstrzygał na podstawie prawa wskazanego w umowie m.in. o tym, czy strona wywiązała się ze zobowiązań umownych i jakie są skutki w przypadku ich niewykonania przez stronę.