Testament allograficzny jest formą zwykłego testamentu, który sporządza się w obecności osoby pełniącej określone funkcje publiczne, np. wójta czy marszałka województwa, przez złożenie odpowiedniego oświadczenia.
Forma testamentu allograficznego zaczyna się cieszyć coraz większą popularnością jako pewne rozporządzenie majątkiem na wypadek śmierci. Testament allograficzny jest dokumentem urzędowym. Z tego względu daje spadkodawcy korzyści porównywalne do testamentu notarialnego. Testator, sporządzając tę formę testamentu, musi wyrazić swoją wolę ustnie. W związku z powyższym osoby głuche oraz nieme nie mogą sporządzić testamentu allograficznego. Ostatnią wolę spadkodawca składa ustnie wobec wójta (burmistrza, prezydenta miasta), starosty, marszałka województwa, sekretarza powiatu albo gminy lub kierownika urzędu stanu cywilnego. Przy tej czynności dodatkowo muszą obecni być dwaj świadkowie.
To, czy dana osoba może być świadkiem przy sporządzaniu testamentu alograficznego, musi sprawdzić urzędnik. Zgodnie z przepisami świadkiem przy sporządzaniu testamentu nie może być:
1) kto nie ma pełnej zdolności do czynności prawnych;
2) niewidomy, głuchy lub niemy;
3) kto nie może czytać i pisać;
4) kto nie włada językiem, w którym spadkodawca sporządza testament;
5) skazany prawomocnie wyrokiem sądowym za fałszywe zeznania.

Wola w protokole

Oświadczenie spadkodawcy spisuje się w protokole z podaniem daty jego sporządzenia. Protokół odczytuje się spadkodawcy w obecności świadków. Protokół powinien być podpisany przez spadkodawcę, przez osobę, wobec której wola została oświadczona, oraz przez świadków. Jeżeli spadkodawca nie może podpisać protokołu, należy to zaznaczyć w protokole ze wskazaniem przyczyny braku podpisu. Wprawdzie przepisy nie wymagają opatrzenia protokołu testamentu pieczęcią identyfikujących jednostkę samorządu terytorialnego, lecz w praktyce często stosuje się takie rozwiązanie. To samo odnosi się do pieczęci imiennych. Zawsze jednak wymagane jest złożenie na testamencie przez osobę przyjmującą oświadczenie woli co najmniej pisemnego określenia własnej funkcji i jednostki, w której funkcję taką się pełni.

Wysokość opłaty

Sporządzenie testamentu przed urzędnikiem w gminie podlega opłacie. Zgodnie z ustawą o opłacie skarbowej wysokość opłaty wynosi 22 zł. Warto pamiętać, że w przypadku sporządzania testamentu przed notariuszem opłata taka wynosi 50 zł.
Obowiązek zapłaty opłaty skarbowej powstaje od dokonania czynności urzędowej, z chwilą dokonania zgłoszenia lub złożenia wniosku o dokonanie czynności urzędowej. Z opłaty mogą być zwolnione osoby, które, dokonując zgłoszenia lub składając wniosek o dokonanie czynności urzędowej, przedstawią zaświadczenie o korzystaniu ze świadczeń pomocy społecznej z powodu ubóstwa.
Zgodnie z rozporządzenie ministra finansów z 28 września 2007 r. w sprawie zapłaty opłaty skarbowej (Dz.U. z 2007 r. nr 87, poz. 1330) składający wniosek lub pełnomocnictwo albo dokonujący zgłoszenia zobowiązany jest dołączyć dowód zapłaty należnej opłaty skarbowej albo uwierzytelnioną kopię dowodu zapłaty, nie później niż w ciągu trzech dni od chwili powstania obowiązku jej zapłaty. Dowód zapłaty może mieć formę wydruku potwierdzającego dokonanie operacji bankowej. Dowód zapłaty albo jego uwierzytelnioną kopię pozostawia się w aktach sprawy.
PODSTAWA PRAWNA
● Art. 951 ustawy z 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (Dz.U. nr 16, poz. 93 ze zm.).
● Ustawa z 16 listopada 2006 r. o opłacie skarbowej (Dz.U. nr 225, poz. 1635).