Jakie są skutki niezłożenia przez urzędnika oświadczenia w sprawie wyłączenia z postępowania o udzielenie zamówienia publicznego?
Osoby wykonujące czynności w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego muszą złożyć pod rygorem odpowiedzialności karnej pisemne oświadczenie o braku lub istnieniu podstaw do ich wyłączenia z postępowania.
Przepisy nakładają obowiązek powtórzenia czynności dokonanych przez osobę podlegającą wyłączeniu (art. 17 ust. 3 prawa zamówień publicznych). Nie dotyczy to jednak tych czynności, które nie miały wpływu na wynik postępowania, oraz czynności otwarcia ofert. Czynności dokonane z udziałem osoby podlegającej wyłączeniu zachowują więc swą ważność, a przepisy nakazują jedynie powtórzyć te czynności, o ile mogły mieć wpływ na wynik postępowania.
Według Urzędu Zamówień Publicznych obowiązek powtórzenia czynności dokonanych z udziałem osoby podlegającej wyłączeniu dotyczy tylko tych czynności, które zostały dokonane po powzięciu przez nią wiadomości o istnieniu okoliczności stanowiących podstawę wyłączenia. Oznacza to, iż czynności dokonane przez tę osobę przed powzięciem wiadomości o podstawach do wyłączenia są w pełni skuteczne i nie wymagają powtórzenia.
Obowiązek powtórzenia czynności wiąże się więc nie z faktem niezłożenia oświadczenia o braku lub istnieniu okoliczności stanowiących podstawę wyłączenia z postępowania, lecz z faktem, iż zostały one dokonane przez osobę podlegającą wyłączeniu po powzięciu przez nią wiadomości o istnieniu podstaw wyłączenia.
Według UZP wystarczające w świetle przepisów będzie złożenie oświadczenia do chwili zawarcia umowy w sprawie udzielenia zamówienia publicznego. Zatem nie ma podstaw do przyjęcia stanowiska, iż złożenie oświadczenie powinno nastąpić na określonym etapie postępowania, co miałoby być obwarowane negatywnymi skutkami prawnymi dla toczącego się postępowania. Złożenie oświadczenia dopiero przed zawarciem umowy w sprawie udzielenia zamówienia publicznego nie stanowi naruszenia przepisów. Przepisy bowiem nie zawierają wskazania terminu, w którym oświadczenie to powinno być złożone. Ponadto prawo zamówień publicznych nie wiąże żadnych negatywnych skutków prawnych z niezłożeniem takiego oświadczenia na określonym etapie postępowania.
Jednak według UZP wskazane byłoby przyjęcie w tym wypadku dobrej praktyki i wyłączenie się z postępowania natychmiast po powzięciu wiadomości o istnieniu przesłanek wyłączenia. W przeciwnym razie czynności mogące mieć wpływ na wynik postępowania dokonane przez osobę podlegającą wyłączeniu po powzięciu wiadomości o istnieniu przesłanek wyłączenia wymagają powtórzenia.
Pożądane jest, aby oświadczenia w kwestii wyłączenia były składane już po otwarciu ofert, przed podjęciem dalszych czynności w postępowaniu. To pozwoliłoby zamawiającemu na możliwie najwcześniejsze wyłącznie z udziału w postępowaniu. Jednakże niezłożenie takiego oświadczenia na tym etapie postępowania nie pociąga za sobą żadnych negatywnych skutków prawnych. Poza tym możliwe jest, iż okoliczności stanowiące podstawę wyłączenia z postępowania mogą ujawnić się w terminie późniejszym niż otwarcie ofert. Chodzi przykładowo o uprawomocnienie się wyroku skazującego za przestępstwo związane z przetargiem, powstanie stosunku prawnego lub faktycznego z wykonawcą. W takim przypadku gdy wiadomość o istnieniu podstaw wyłączenia z postępowania zostanie powzięta w terminie późniejszym, osoba, której to dotyczy, powinna niezwłocznie powstrzymać się od dalszych czynności w postępowaniu i złożyć ponownie oświadczenie, o którym mowa w art. 17 ust. 2 ustawy – Prawo zamówień publicznych, co w konsekwencji powinno spowodować wyłączenie tej osoby z dalszego udziału w postępowaniu.
Na podstawie opinii prawnej UZP, zamieszczonej na stronie www.uzp.gov.pl
Podstawa prawna
Art. 17 ust. 1–3 ustawy – Prawo zamówień publicznych (Dz.U. z 2007 r. nr 223, poz. 1655 ze zm.).