TEZA: Zmiana stosunków wodnych wiąże się z konkretnym działaniem właściciela gruntów, ingerującym w ukształtowany w terenie system zasobów wodnych. Szkodliwe zaś oddziaływanie zmiany stosunków wodnych na grunty sąsiednie to proces długotrwały, wymagający obserwacji, niejednokrotnie niedający się stwierdzić w czasie jednorazowych, sporadycznych oględzin.
STAN FAKTYCZNY: Antoni K. zarzucił naruszenie stosunków wodnych na jego działce wskutek wykopania stawu na rowie melioracyjnym przebiegającym przez działkę. Wójt, działając na podstawie art. 12 ust. 1 oraz art. 29 ustawy z 28 lipca 2001 r. – Prawo wodne w związku z art. 104 k.p.a., postanowił odmówić nakazania właścicielom zbiornika przywrócenia stanu poprzedniego lub wykonania urządzeń zapobiegających szkodom wobec niewystąpienia zmian stosunków wodnych na gruncie. W uzasadnieniu wskazano, iż na podstawie zgromadzonych dowodów ustalono, że funkcjonowanie wybudowanego zbiornika nie wpływa na zmianę stanu wodnego na gruncie sąsiednim i nie powoduje na nich żadnej szkody.
Ostatecznie Antoni K. wniósł skargę do sądu administracyjnego, podniósł w niej zarzuty naruszenia przepisów prawa procesowego: 6, 7, 8, 77 i 80 kodeksu postępowania administracyjnego oraz przepisów prawa materialnego – art. 29 ust. 3, 65 ust. 1 i 2 i 77 prawa wodnego. Argumentował przy tym, iż woda z naturalnego cieku wodnego na jego łące nie ma możliwości spłynięcia do rowu melioracyjnego i stawu.
Z UZASADNIENIA: Sąd rozstrzygający powstały spór przypomniał, iż właściciel gruntów, o ile przepisy ustawy nie stanowią inaczej, nie może między innymi zmieniać stanu wody na gruncie, a zwłaszcza kierunku odpływu znajdującej się na jego gruncie wody opadowej ani kierunku odpływu ze źródeł – ze szkodą dla gruntów sąsiednich. W przypadku gdy spowodowane przez właściciela gruntu zmiany stanu wody na gruncie szkodliwie wpływają na grunty sąsiednie wójt może w drodze decyzji nakazać właścicielowi gruntu przywrócenie stanu poprzedniego lub wykonanie urządzeń zapobiegających szkodom. Zmiana stosunków wodnych wiąże się z konkretnym działaniem właściciela gruntów ingerującym w ukształtowany w terenie system zasobów wodnych. Szkodliwe zaś oddziaływanie zmiany stosunków wodnych na grunty sąsiednie to proces długotrwały, wymagający obserwacji, niejednokrotnie niedający się stwierdzić w czasie jednorazowych, sporadycznych oględzin. Między zmianą stosunków wodnych na gruncie a szkodliwym jej wpływem na grunty sąsiednie winien zachodzić adekwatny związek przyczynowy.
W niniejszej sprawie nie ma wątpliwości, że wykonanie stawu zmieniło stosunki wodne na gruncie. Zbiornik ten wykonano bez stosownego pozwolenia na rowie melioracyjnym, stanowiącym urządzenie melioracji wodnych szczegółowych, wpisane do ewidencji urządzeń melioracyjnych. Przegrodzony spornym zbiornikiem wodnym rów melioracyjny łączy się z naturalnym ciekiem wodnym biegnącym przez działkę skarżącego. Naturalne cieki wodne ustawa także wprost zaliczała do urządzeń melioracji wodnych szczegółowych. Zatem ciek wodny na działce skarżącego i rów melioracyjny stanowiący jego przedłużenie tworzyły w terenie jeden system melioracji wodnych szczegółowych. Wkroczenie w ten system wybudowanym w poprzek rowu zbiornikiem pozostaje w ewidentnym związku przyczynowym z funkcjonowaniem całego urządzenia melioracyjnego. Logiczne jest, że regulacja poziomu wody w stawie ma wpływ na stan wody w rowie i łączącym się z nim cieku.
Ustalenie, czy wpływ wybudowanego zbiornika był dla nieruchomości sąsiednich szkodliwy, stanowiące drugą przesłankę materialnoprawną decyzji z art. 29 ust. 3 prawa wodnego, wymagało przeprowadzenia pogłębionego postępowania dowodowego. Nie mogło się ono ograniczyć do oględzin, albowiem oddziaływanie to proces ciągły, wymagający obserwacji, niedający się stwierdzić w każdym momencie. Zmiana stosunków wodnych wiąże się z konkretnym działaniem właściciela gruntów, ingerującym w ukształtowany w terenie system zasobów wodnych. Szkodliwe zaś oddziaływanie zmiany stosunków wodnych na grunty sąsiednie to proces długotrwały, wymagający obserwacji, niejednokrotnie niedający się stwierdzić w czasie jednorazowych, sporadycznych oględzin. Dopiero po przeprowadzeniu w pełnym zakresie postępowania dowodowego organ może przystąpić do oceny materiału dowodowego w jego całokształcie. Ocena dowodów niekompletnych i niepełnych zawsze narusza art. 80 k.p.a. Sygn. akt II SA/Bk 609/08.