TEZA: Reklamę w rozumieniu art. 4 pkt 23 ustawy z 21 marca 1985 r. o drogach publicznych (t.j. Dz.U. z 2007 r. nr 19, poz. 115 ze zm.), której powierzchnię trzeba uwzględniać przy wyliczeniach dokonanych na podstawie art. 40 ust. 6 ustawy, stanowią zarówno elementy zawierające wprost nośniki informacji, jak i wszelkie łączące się z nimi elementy konstrukcyjne i zamocowania.
STAN FAKTYCZNY: Dyrektor Miejskiego Zarządu Dróg nałożył na spółkę karę w wysokości 52 tys. zł za zajęcie pasa drogowego bez zezwolenia na umieszczenie w tym pasie reklamy. Sprawa dotyczyła baneru reklamowego zamocowanego na konstrukcji wsporczej oraz reklamy wolno stojącej zbudowanej z dziesięciu tablic, połączonych ze sobą ściankami bocznymi o kształcie prostokątnym oraz ścianką górną o kształcie prostokątnym. Karę pieniężną obliczono więc, biorąc pod uwagę powierzchnię wszystkich dziesięciu tablic. SKO uchyliło decyzję organu I instancji, korygując wysokość kary za umieszczenie w granicach pasa drogowego pojedynczego baneru reklamowego. W pozostałym zakresie podtrzymało zaskarżoną decyzję, wskazując, że organ I instancji stosował prawidłową metodę wyliczania kary. Obliczając powierzchnię reklamy, wzięto bowiem pod uwagę powierzchnię nośników informacji wizualnej, a więc tablic z naniesioną treścią, oraz powierzchnię zamocowań i elementów konstrukcyjnych. Na skutek skargi wniesionej przez spółkę WSA uchylił zaskarżone decyzje. W ocenie sądu organy błędnie zastosowały art. 40 ust. 6 w zw. z art. 4 pkt 23 ustawy o drogach publicznych, wyliczając karę z uwzględnieniem powierzchni dziesięciu tablic, gdy tylko pięć zawiera nośniki informacji. Od tego wyroku skargę kasacyjną wniosło SKO.
UZASADNIENIE: NSA uznał skargę kasacyjną na zasadną i uchylił zaskarżony wyrok oraz przekazał sprawę sądowi I instancji do ponownego rozpatrzenia. Kwestią sporną w niniejszej sprawie było ustalenie sposobu naliczenia kary w stosunku do konstrukcji, na których znajdowało się dziesięć tablic, przy czym tylko na pięciu z nich umieszczone były informacje reklamowe. NSA zauważył, że w ustawowej definicji reklamy w świetle art. 4 pkt 23 ustawy o drogach publicznych określono nie tylko, że chodzi o nośnik informacji wizualnej w jakiejkolwiek materialnej formie, lecz także to sformułowanie połączono słowem wraz, wskazując także na elementy konstrukcyjne i zamocowania. Prezentowanie zatem wprost informacji nie jest jedynym wyznacznikiem, na podstawie którego oceniać trzeba zakres rozumienia pojęcia reklama na gruncie regulacji zawartej w ustawie o drogach publicznych. NSA stwierdził, iż sąd I instancji, wykluczając pięć tablic przymocowanych po przeciwnej stronie niż tablice zawierające napisy reklamowe, w istocie ograniczył się do uwzględnienia tylko pierwszej części cytowanej definicji z art. 4 pkt 23 ustawy o drogach publicznych. NSA podał, iż sposób wykorzystania poszczególnych elementów obiektu do prezentowania treści reklamy zależy od inwencji projektanta bądź woli właściciela. Istotne jest, że zarówno elementy zawierające wprost nośniki informacji, jak i wszelkie łączące się z nimi elementy konstrukcyjne i zamocowania stanowią reklamę. Tak wyliczona powierzchnia stanowi podstawę do wymierzenia kary pieniężnej zgodnie z art. 40 ust. 6 ustawy o drogach publicznych.
Wyrok NSA z 24 marca 2009 r., sygn. akt II GSK 811/08