Osób, które nie lubią swojego imienia lub wstydzą się nazwiska, jest mnóstwo. Polskie prawo dopuszcza zmianę danych osobowych. Osoba, która chce tego dokonać, jest jednak zobowiązana do podania ważnych powodów, a nowe imię lub nazwisko muszą spełniać określone warunki.

Szczegółowe zasady związane ze zmianą imienia lub nazwiska zawarte są w Ustawie o zmianie imienia i nazwiska z dnia 17 października 2008 roku.

Zgodnie z tymi przepisami imię lub nazwisko można zmienić tylko z ważnych powodów. Dziewczęta, które marzą o tym, by nazywać się Sandra lub Angelika, ponieważ takie imiona, jak Ania lub Kasia, nie oddają ich charakteru, mogą w Urzędzie Stanu Cywilnego spotkać się z odmową.

Zgodnie z wyżej wspomnianą ustawą najważniejszym powodem, umożliwiającym zmianę danych osobowych, jest posiadanie imienia lub nazwiska ośmieszającego lub nielicującego z godnością człowieka. Na stronie www.obmawiamy.pl zamieszczono listę nazwisk, które udało się zmienić. Wśród nich znalazły się: Wyczesany, Chujeba, Pierdas, Cyc, Spleśniały, Ściera oraz Moczygęba. Tego typu nazwisk jest z pewnością więcej niż imion. Dzieje się tak, ponieważ według art. 50 Ustawy z dnia 29 września 1986 roku Prawo o aktach stanu cywilnego urzędnik stanu cywilnego może odmówić przyjęcia oświadczenia o wyborze dla dziecka ośmieszającego imienia.

Imię lub nazwisko, zgodnie z przepisami Ustawy o zmianie imienia i nazwiska, można także zmienić na imię i nazwisko, które zostało nam zmienione bezprawnie oraz na imię lub nazwisko, których rzeczywiście używamy. Ponadto Urząd Stanu Cywilnego pozytywnie rozparzy wniosek osoby, pragnącej mieć nazwisko zgodne z przepisami prawa państwa, którego obywatelstwo również posiada.

Powody wymienione w ustawie są jedynie przykładami. Osoba, pragnąca zmienić swoje dane osobowe, może podać również inne argumenty, które oceni już organ orzekający. Należy jednak pamiętać, że wybierając nowe imię lub nazwisko, również trzeba kierować się określonymi zasadami.



Zgodnie z art. 5 Ustawy o zmianie imienia i nazwiska nie można wybrać nazwiska historycznego, wysławionego w dziedzinie kultury, nauki, działalności politycznej, społecznej albo wojskowej, chyba że osoba ubiegająca się o zmianę nazwiska posiada członków rodziny o tym właśnie nazwisku. Według art. 6, wspomnianej wyżej ustawy, po zmianie nazwiska, nazwisko nie może składać się z więcej niż dwóch członów. Jeżeli zaś chodzi o imiona, ich liczba może być większa niż dwa.

W wypadku osób niepełnoletnich przy zmianie danych osobowych niezbędna jest zgoda obojga rodziców, ewentualnie jednego z nich, jeśli drugie nie ma pełnej zdolności do czynności prawnych, nie żyje, jest nieznany lub pozbawiony władzy rodzicielskiej. Jeśli dziecko skończyło 13 lat, wymagana jest również jego zgoda.

Wniosek o zmianę danych osobowych składa się osobiście w Urzędzie Stanu Cywilnego. Lista danych, które należy zawrzeć we wniosku, została zawarta w art. 11 Ustawy o zmianie imienia i nazwiska. Zgodnie z informacją zamieszczoną na portalu gmina.wieszjak.pl na decyzje organu orzekającego czeka się 4 tygodnie. Opłata skarbowa, którą należy uiścić w USC, to koszt rzędu 37 zł.

Opinie językowe na temat imion i nazwisk wydaje Rada Języka Polskiego, która jest instytucją opiniodawczo-doradczą. Warto zasięgnąć opinii RJP, ponieważ urzędnicy, pracujący w USC, niekiedy nie posiadają wystarczającej wiedzy z zakresu językoznawstwa, co niestety prowadzi do nieporozumień. Za przykład może tu posłużyć sprawa żony Bułgara, noszącego nazwisko Semow. Urzędnicy, pracujący w USC, uznali formę Semowa za niezgodną z prawem ze względu na końcówkę -owa. Językoznawcy orzekli jednak inaczej. Zgodnie z ich opinią forma nazwiska żeńskiego: Semowa, utworzona od nazwiska męskiego Semow, zawiera końcówkę żeńską -a. Końcówka -owa wystąpiłaby, gdyby pan miał na nazwisko Sem.

RJP wypowiada się także w sprawie imion. Językoznawcy wydali już szereg opinii na temat takich imion, jak Abghati, Aleyna, Chloe czy Montezuma.

Pytanie do RJP może skierować każdy. Szczegółowe informacje na temat wszystkich wyżej wspomnianych przykładów oraz działalności RJP znajdują się pod adresem www.rjp.pan.pl.