Sejm przyjął Kartę Polaka, która przyznaje tzw. przywileje ojczyźniane dla Polonii zamieszkującej w państwach powstałych po rozpadzie ZSRR. Za głosowało 428 posłów, przeciw było trzech, nikt się nie wstrzymał od głosu. Karta Polaka ma potwierdzać przynależność do narodu polskiego, nie oznacza nabycia polskiego obywatelstwa ani stwierdzenia polskiego pochodzenia. Posiadacz karty uzyska natomiast pewne uprawnienia, np. dostępu do polskich szkół i uczelni oraz możliwość uzyskania stypendiów. Polonia będzie mogła wielokrotnie przekraczać granicę oraz uzyskać refundację kosztów wizy. Ustawa przewiduje, że Polacy ze Wschodu będą mogli pracować w kraju bez konieczności uzyskania pozwolenia na pracę, a także prowadzić działalność gospodarczą na zasadach obowiązujących obywateli polskich. Karta nie przewiduje świadczeń socjalnych i zdrowotnych.
Posłowie odrzucili poprawkę, aby Karta objęła nie tylko Polonię na Wschodzie, ale także na całym świecie.
Karty ma wydawać konsul, organem odwoławczym będzie Rada do Spraw Polaków na Wschodzie. Posiadaczem karty zostanie osoba, która wykaże co najmniej bierną znajomość polskiego oraz w obecności konsula złoży pisemną deklarację przynależności do narodu polskiego. Ponadto musi udowodnić, że co najmniej jedno z rodziców lub dziadków albo dwoje pradziadków było narodowości polskiej lub posiadało polskie obywatelstwo bądź wykazać swoją działalność na rzecz kultury polskiej lub polskiej mniejszości.
Karta Polaka ma być ważna dziesięć lat (można ją przedłużyć). Ustawa wejdzie w życie po roku od dnia ogłoszenia.
WARUNKI UZYSKANIA KARTY POLAKA
Aby wykazać pochodzenie polskie, trzeba łącznie spełnić następujące warunki:
  •  wykazać swój związek z polskością poprzez przynajmniej bierną znajomość języka polskiego, kultywowanie polskich tradycji i zwyczajów,
  •  wykazać, że jedno z rodziców lub dziadków albo dwoje pradziadków było narodowości polskiej lub posiadało obywatelstwo polskie albo przedstawić zaświadczenie organizacji polonijnej potwierdzającej zaangażowanie w działalności na rzecz kultury polskiej,
  •  złożyć przed konsulem deklarację o przynależności do narodu polskiego.
EWA GRĄCZEWSKA-IVANOVA
ewa.graczewska-ivanova@infor.pl