Resort spraw wewnętrznych i administracji chce uregulować zasady przeprowadzania zgromadzeń spontanicznych w polskim porządku prawnym. Temu ma służyć przygotowany właśnie projekt nowelizacji ustawy – Prawo o zgromadzeniach oraz kodeksu wykroczeń.

Wydarzenie nagłe

Zgromadzenie spontaniczne to zgrupowanie przynajmniej 15 osób zwołane w celu wspólnego wyrażenia stanowiska w związku z wydarzeniem nagłym i niemożliwym do wcześniejszego przewidzenia, które jest związane ze sferą publiczną; jego odbycie w innym terminie jest bezcelowe lub nieistotne z punktu widzenia debaty publicznej – taką definicję zgromadzenia spontanicznego zakładają prawnicy resortu. Proponują, aby postępowanie związane ze zgromadzeniem spontanicznym prowadzone było przez komendanta powiatowego (miejskiego) policji, natomiast w Warszawie – przez komendanta rejonowego.
Zgodnie z proponowanymi rozwiązaniami organizator będzie miał obowiązek powiadamiać policję o zamiarze jego przeprowadzenia nie później niż 24 godziny przed planowanym rozpoczęciem. Nie będzie można go zakazać, a rozwiązanie zgromadzenia przez policję w trakcie jego trwania ma być możliwe tylko wtedy, gdy zagraża życiu lub zdrowiu ludzi albo mieniu w znacznych rozmiarach.



Zdrowa demokracja

– Wymaganie wcześniejszego zgłoszenia jest uzasadnione istnieniem pozytywnych obowiązków państwa w zakresie ułatwiania korzystania z wolności zgromadzeń oraz ochrony porządku publicznego i wolności innych osób – tłumaczy Wioletta Paprocka, rzecznik prasowy MSWiA.
Procedura zgłaszania nie powinna być uciążliwa ani biurokratyczna, gdyż podważyłoby to wolność zgromadzeń poprzez zniechęcenie tych, którzy chcieliby w nich uczestniczyć, dodaje rzeczniczka.
Sprawą zgromadzeń spontanicznych zajmował się już Trybunał Konstytucyjny. Uzasadniając wyrok z 10 lipca 2008 r., (sygn. akt P 15/08), wskazał, że zwolnienie zgromadzeń spontanicznych z powinności notyfikacji ograniczałoby działanie instrumentu gwarancyjnego, ochronnego, służącego realizacji wolności zgromadzeń.

Specjalne miejsca w gminach

Projektowane przepisy mają zawierać także istotną zmianę w zakresie określania przez gminę miejsc, w których organizowanie zgromadzeń nie będzie wymagało wcześniejszego zgłoszenia.
Dziś art. 6 ust. 3 prawa o zgromadzeniach daje organowi gminy uprawnienie do określenia takich miejsc. Praktycznie przepis ten jest jednak martwy. Autorzy nowelizacji chcą zaś zobowiązać prawnie gminę do obowiązkowego podania rejonów miast (wsi), w których organizowanie zgromadzeń nie wymaga wcześniejszego zgłoszenia. Nałożenie na gminy obowiązku wyznaczenia takich miejsc ma przyczynić się do zwiększenia swobody organizowania zgromadzeń.