Od 2009 roku wynagrodzenia sędziów i prokuratorów wzrosną o ponad 1 tys. zł. Od 2010 roku zarobki sędziów i prokuratorów mają być powiązane z wynagrodzeniem za pracę w gospodarce narodowej.
O tym, że obecnie istniejący system wynagradzania prokuratorów i sędziów, których płace są ze sobą powiązane, nie odpowiada zarówno godności sprawowanych urzędów, jak i wadze nałożonych na nich obowiązków, nikogo nie trzeba przekonywać. Od kilku lat resort sprawiedliwości zapowiada zmianę tej sytuacji. Tym razem proponuje sędziom i prokuratorom podwyżkę płac od przyszłego roku o 1 tys. zł. Z informacji uzyskanych przez Gazetę Prawną od przedstawicieli Ministerstwa Sprawiedliwości wynika, że nie jest wykluczone, iż podczas dzisiejszego posiedzenia Rady Ministrów kwota ta ulegnie zwiększeniu.
Sędziowie i prokuratorzy do rządowego projektu podchodzą z rezerwą. Przypominają oni, że w ciągu ostatnich miesięcy proponowane przez Ministerstwo Sprawiedliwości projekty podwyższenia wynagrodzeń zostały zaniechane na etapie prac Rady Ministrów.
- W chwili obecnej mamy do czynienia jedynie z kolejną propozycją, która musi przejść cały proces legislacyjny - mówią zgodnie przedstawiciele obu grup zawodowych.
Zgodnie z przyjętym projektem budżetu od przyszłego roku wzrosną wynagrodzenia sędziów i prokuratorów.
- Mogą oni liczyć na podwyżki od 1100-1160 zł - mówi Zbigniew Ćwiąkalski, minister sprawiedliwości.

Zmiany etapami

Ministerstwo Sprawiedliwości chce wprowadzić zmiany systemu wynagrodzeń płac sędziów i prokuratorów w dwóch etapach. Etap I (przewidziany na 2009 rok) przewiduje podwyższenie wynagrodzeń, ustalanych na dotychczasowych zasadach o kwotę jednakową dla każdego stanowiska prokuratorskiego i sędziowskiego w sądach powszechnych. II etapem miałoby być wprowadzenie docelowych zmian systemowych w wynagrodzeniach, które według propozycji Ministerstwa Sprawiedliwości miałyby być powiązane z minimalnym lub średnim wynagrodzeniem za pracę w gospodarce narodowej. Zmniejszeniu uległyby również występujące obecnie różnice wynagrodzeń sędziów w różnych instancjach.

Dalsze protesty

Propozycje ministerstwa z zadowoleniem przyjęła Krajowa Rada Sądownictwa.
- Krajowa Rada Sądownictwa przyjmuje z aprobatą wszelkie działania zmierzające ku wzrostowi płac. Mniej aprobaty budzi, że ciągle się o tym tylko mówi, a działań nie ma. Także ta propozycja to dopiero projekt. Nie wiemy, co zrobi parlament i prezydent - tłumaczy Stanisław Dąbrowski, przewodniczący Krajowej Rady Sądownictwa. Zapowiadane podwyżki cieszą także Komitet Obrony Prokuratorów.
- Uwzględniając starania ministra, wierzmy, że nasze poparcie pomogło mu w zapewnieniu środków w budżecie także dla prokuratorów. Podwyżki nie rekompensują jednak realnego spadku wynagrodzenia w ostatnich latach. Nadal jesteśmy na ekonomicznym dnie wśród innych zwodów prawniczych - mówi prokurator Jacek Skała z Komitetu Obrony Prokuratorów.
Mimo zapowiadanej podwyżki Krajowa Rada Sądownictwa nie zamierza wycofywać z Trybunału Konstytucyjnego skargi w sprawie uznania przepisów regulujących wynagrodzenia sędziowskie za niezgodne z konstytucją. Zapowiadanych protestów nie odwołają również prokuratorzy.
- Przewidywany wzrost wynagrodzeń nie rekompensuje realnego ich spadku na przestrzeni ostatnich lat. Zdajemy sobie sprawę, że ewentualna wprowadzona podwyżka będzie najwyższą w ostatnim okresie. Dlatego będziemy go wnikliwie obserwować, a w przypadku uznania, iż po raz kolejny złożone deklaracje nie znajdują realnego odzwierciedlenia w uchwalonych ustawach, podejmiemy szeroko zakrojoną akcję protestacyjną - piszą w liście do ministra sprawiedliwości prokuratorzy zrzeszeni w Komitecie Obrony Prokuratorów. Akcja związana z masowym korzystaniem z urlopów na żądanie zostanie jednak ograniczona. Prokuratorzy wezmą urlopy na żądanie jedynie 26 września. Jej uczestnikami nie będą asesorzy, co umożliwi prokuratorom rejonowym zapewnienie prawidłowego funkcjonowania podległych im jednostek.

Nowy model wynagrodzeń

Zgodnie z zapewnieniami ministra sprawiedliwości w 2010 roku wynagrodzenia sędziów i prokuratorów będzie powiązane z minimalnym lub średnim wynagrodzeniem za pracę w gospodarce narodowej.
- Dzięki temu nastąpi zmniejszenie występujących obecnie różnic wynagrodzeń sędziów i prokuratorów w różnych instancjach - tłumaczy Grzegorz Żurawski, rzecznik prasowy ministra sprawiedliwości. Dodaje, że likwidacji uległyby obowiązujące obecnie stawki awansowe, ustawowa zależność między wynagrodzeniami sędziów sądów różnych instancji oraz instytucja awansu poziomego.
W miejsce obecnie obwiązujących zasad wynagradzania ministerstwo planuje wprowadzenie ośmiu stawek wynagrodzenia zasadniczego w rozpiętości od 5,3-krotności minimalnego wynagrodzenia za pracę do 9,6-krotności tego parametru. Stawki wynagrodzenia byłyby uzyskiwane przez sędziego i prokuratora po upływie pięcioletnich okresów pracy na danym stanowisku.
- Awans do sądu wyższego stopnia skutkować jednak będzie zawsze awansem płacowym. Na przykład sędzia sądu okręgowego otrzymujący wynagrodzenie w stawce szóstej (mnożnik 8,6) po awansie do sądu apelacyjnego otrzyma wynagrodzenie w stawce siódmej (mnożnik 9,10), chociaż najniższe wynagrodzenie przewidziane dla sędziów sądu apelacyjnego może być ustalone według stawki piątej (mnożnik 8,0) - wyjaśnia Grzegorz Żurawski.

Zawiedzione nadzieje

Zdaniem Jacka Skały proponowane rozwiązania na rok 2010 w sposób zasadniczy odbiegają od oczekiwań środowiska prokuratorów i asesorów.
- Wprowadzenie systemu ośmiu stawek przy założeniu, iż pierwsza stawka wynosić będzie 5,3-krotność takiego wynagrodzenia; co daje kwotę 5967,80 zł. Kwota ta jest w zasadzie równana wartości wynagrodzenia prokuratora od 1 stycznia 2009 r. przy założeniu wejścia w życie obecnie obiecanych podwyżek - tłumaczy Jacek Skała.
Dodaje, że przedstawione założenia reformy systemu wynagrodzeń na 2010 rok, w przypadku ich realizacji, nie poprawią sytuacji materialnej całej rzeszy najmłodszych prokuratorów i sędziów.
NA JAKIE PODWYŻKI MOŻE LICZYĆ WYMIAR SPRAWIEDLIWOŚCI OD 2009 ROKU:
• 750 zł - podwyżkę wynagrodzeń dla referendarzy
• 1000 zł - podwyżkę wynagrodzeń dla każdego prokuratora, sędziego sądu powszechnego
• 370 zł - wzrost wynagrodzenia kuratorów sądowych
• 300 zł - podwyżki dla pracowników Służby Więziennej
OPINIA
MAREK CELEJ
sędzia, dyrektor biura prawnego w Krajowej Radzie Sądownictwa
Przedkładane propozycję nie rozwiązują zasadniczego problemu, czyli systemowego ujęcia wynagrodzeń sędziów. Każde zwiększenie wynagrodzenia zwłaszcza dla młodych sędziów, którzy dopiero zaczynają karierą zawodową i są na dorobku życiowym, jest bardzo ważne. W tej chwili nie wiemy jednak, czy zaproponowana kwota przez ministerstwo jest kwotą wynagrodzenia zasadniczego, czy jest to kwota obejmująca wynagrodzenia zasadnicze, wysługę lat i dodatki funkcyjne. Mimo zapowiadanej podwyżki Krajowa Rada Sądownictwa nie wycofa z Trybunału Konstytucyjnego skargi w sprawie uznania przepisów regulujących wynagrodzenia sędziowskie za niezgodne z konstytucją.