Kontrahent przedsiębiorcy może zabezpieczyć swoje roszczenia z tytułu kontraktu, ustanawiając zastaw rejestrowy na rzeczach lub papierach wartościowych należących do zastawcy. Najczęściej zastaw rejestrowy ustanawiany jest na samochodach.
Zastawcą może być dłużnik lub inna osoba uprawniona do rozporządzenia przedmiotem zastawu, która zawarła z wierzycielem umowę na piśmie o ustanowienie zastawu rejestrowego (umowę zastawniczą). Obciążony przedmiot może nadal pozostawać w posiadaniu zastawcy, a fakt ustanowienia zastawu rejestrowego zostaje wpisany do rejestru zastawów.
Jeżeli przedsiębiorca nie reguluje ciążących na nim zobowiązań, wierzyciel, który zawarł umowę o ustanowienie zastawu rejestrowego, może w trybie postępowania egzekucyjnego zaspokoić swoje roszczenia z obciążonego przedmiotu, z pierwszeństwem przed innymi wierzytelnościami.
Przedmiot obciążony zastawem może być sprzedany w drodze przetargu publicznego. Przeprowadza go notariusz albo komornik w ciągu 14 dni od złożenia przez wierzyciela wniosku o dokonanie sprzedaży.
We wniosku wierzyciel powinien wskazać zastawcę oraz dłużnika, wówczas gdy nie jest on zastawcą. Podaje ich imiona i nazwiska lub nazwę oraz miejsce zamieszkania lub siedzibę. Określa również przedmiot zastawu rejestrowego, który podlegał sprzedaży, wskazuje wartość szacunkową przedmiotu zastawcy oraz informuje, w czyim posiadaniu i gdzie się on znajduje, a także czy i kiedy można ją oglądać.
Do wniosku zastawnik załącza:
● poświadczony przez zastawnika odpis umowy zastawniczej,
● odpis postanowienia sądu o wpisie zastawu rejestrowego do rejestru zastawów lub odpis z rejestru zastawców,
● odpis pisma z dowodem doręczenia albo nadania, w którym wierzyciel zawiadamia zastawcę o zamiarze sprzedaży w drodze przetargu publicznego.
Wierzyciel, składając wniosek, wpłaca zaliczkę na koszty: ogłoszeń o przetargu, indywidualnych zawiadomień, wynajęcia lokalu na przeprowadzenie przetargu oraz wynagrodzenie rzeczoznawcy powołanego do wyceny przedmiotu zastawu rejestrowego.
Najczęściej koszty przetargu ponosi zastawca, nawet wówczas, gdy nie doszedł on do skutku.
Zanim odbędzie się przetarg, prowadzący zawiadamia o nim przez ogłoszenie zamieszczone najpóźniej na trzy dni wcześniej w dzienniku poczytnym w miejscowości, w której się on odbędzie i ewentualnie również w innym dzienniku wskazanym przez zastawnika. Ogłoszenie zamieszcza się też w miejscu, w którym ma się odbyć przetarg.
Przetarg odbędzie się wówczas, gdy zgłosiła się przynajmniej jedna osoba. Nie mogą w nim jednak uczestniczyć: zastawnik, zastawca, dłużnik, przeprowadzający przetarg, ich małżonkowie, wstępni i zstępni, osoby pozostające z nimi w stosunku przysposobienia oraz obecne na przetargu w charakterze urzędowym.
Zasady przetargu
● Do przetargu musi stanąć przynajmniej jedna osoba
● Przetarg odbywa się ustnie
● Cena wywołania wynosi 50 proc. wartości szacunkowej lub 75 proc. tej wartości przy przedmiotach ze złota, platyny i srebra
● Podbicie oferty nie może być mniejsze niż 1 proc. ceny wywołania z zaokrągleniem w górę do pełnego złotego
● Zbiór rzeczy i praw stanowiących całość gospodarczą sprzedaje się razem
● Nabywca płaci cenę nabycia niezwłocznie po udzieleniu mu przybicia
● Po zapłaceniu ceny nabywca dostaje zaświadczenie o nabyciu przedmiotu zastawu