Ujednolicenie trybu wybierania kierowników urzędów stanu cywilnego m.in. dotyczy pilna nowelizacja Prawa o aktach stanu cywilnego oraz ustawy o opłacie skarbowej, przyjęta w piątek przez Sejm.

Za nowelizacją głosowało 419 posłów, przeciw było dwóch, dwóch wstrzymało się od głosu.

W myśl nowych przepisów kandydaci na stanowisko szefa USC muszą mieć wyższe wykształcenie prawnicze lub administracyjne oraz kilkuletnie doświadczenie. W projekcie przewidziano 6 lat, w ciągu których osoby zatrudnione na tych stanowiskach i nie posiadające właściwego wykształcenia muszą uzupełnić kwalifikacje.

"Sam wymóg wyższego wykształcenia jest niewystarczający, wykształcenie prawnicze lub administracyjne jest gwarantem profesjonalnego wykonywania czynności przez kierowników" - powiedział w piątek wiceminister spraw wewnętrznych i administracji Witold Drożdż.

Nowela podyktowana jest koniecznością dostosowania przepisów regulujących tryb wybierania kierowników USC i ich zastępców do znowelizowanej w 2005 roku ustawy o pracownikach samorządowych, która wprowadziła obowiązkowe konkursy na stanowiska urzędnicze.

Nowela ma usankcjonować czynności kierowników USC

Do tej pory często nie przestrzegano obowiązku przeprowadzania postępowania konkursowego, uznając, że zastępuje je uchwała rady gminy. Spowodowało to, że w od 7 sierpnia 2005 r., tj. po wprowadzeniu w życie nowelizacji przepisów ustawy o pracownikach samorządowych, z powołanych ogółem 631 kierowników USC i ich zastępców, 357 osób zatrudniono bez konkursu.

Sprawa była rozpatrywana przez Naczelny Sąd Administracyjny, który 17 października 2007 r. stwierdził, że nabór kandydatów na wolne stanowiska kierowników urzędów stanu cywilnego wymaga przeprowadzenia konkursu zorganizowanego według procedury przewidzianej w ustawie o pracownikach samorządowych.

Nowela ma usankcjonować czynności kierowników USC oraz ich zastępców, którzy zostali powołani na to stanowisko bez przeprowadzenia postępowania konkursowego i ujednolicić przepisy dotyczące ich powoływania.

Funkcję kierownika USC z mocy prawa pełni wójt (burmistrz, prezydent miasta), który pełnienie tych obowiązków może powierzyć również innej osobie

Nowela pozostawia bez zmian podstawową zasadę, zgodnie z którą czynności z zakresu rejestracji stanu cywilnego dokonuje kierownik urzędu stanu cywilnego lub jego zastępca. Funkcję kierownika USC z mocy prawa pełni wójt (burmistrz, prezydent miasta), który pełnienie tych obowiązków może powierzyć również innej osobie.

Nowymi rozwiązaniami zaproponowanymi w nowelizacji są m.in. obligatoryjne zatrudnienie zastępców kierowników USC oraz kierowników USC w miejscowościach powyżej 50 tys. mieszkańców, określenie kwalifikacji, jakie powinni posiadać kierownicy USC oraz ich zastępcy.

Nowelizacja została określona jako pilna, ponieważ obecnie można zaskarżyć każdą decyzję urzędnika powołanego bez konkursu - na tej podstawie można np. unieważnić małżeństwo.