Za współpracę z mediami notariusz może zostać pociągnięty do odpowiedzialności dyscyplinarnej. Adwokaci mają zakaz reklamowania swoich usług, ale mogą oni informować o swojej działalności. W kodeksie etyki radcy prawnego samorząd nie wprowadził zakazu reklamowania się.
Część notariuszy w ogóle nie będzie mogła informować o świadczonych przez siebie usługach. Co prawda, Krajowa Rada Notarialna dopuszcza możliwość prowadzenia przez kancelarię notarialną jednej strony internetowej, jednak niektóre izby, np. warszawska, wprowadziły całkowity zakaz posiadania stron internetowych. Takie ograniczenia mogą prowadzić do patologii w miastach, gdzie kancelarie prowadzą notariusze z różnych izb. Niektórzy z nich będą bowiem mogli utworzyć stronę internetową, a inne nie.
– Będziemy przyglądać się tej sprawie – mówi Małgorzata Cieloch z Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów.
– Jeżeli okaże się, że takie działania mogą ograniczać konkurencję, Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów będzie interweniować – zapowiada.

Całkowity zakaz reklamy

Każda korporacja ma swój kodeks etyki zawodowej, w którym uregulowane zostały kwestie dotyczące reklamowania usług przez przedstawicieli poszczególnych zawodów prawniczych. Najsurowiej do sprawy podchodzi samorząd notarialny, który grozi odpowiedzialnością dyscyplinarną za współpracowanie z mediami bez konsultacji z radą izby notarialnej. Rejenci na tablicy umieszczanej przy wejściu do budynku mogą jedynie podawać ograniczone informacje.
– Szczegółowy opis takiej tablicy, zawierający elementy konieczne i jednocześnie jedynie dopuszczalne, ustanowiony jest w regulaminie wewnętrznego urzędowania kancelarii notarialnej uchwalonym przez Krajową Radę Notarialną (KRN) – wskazuje notariusz Jan Gielec, wiceprezes Krajowej Rady Notarialnej.
KRN jednoznacznie wskazuje też, że zlecenie pozycjonowania strony internetowej lub innych informacji o kancelarii stanowi oczywisty przejaw nieuczciwej konkurencji wobec innych notariuszy, a tego rodzaju nieetyczne zachowanie narusza ich zdaniem godność zawodu notariusza. Kodeks etyki wskazuje również na inne ograniczenia, jak np. to, że informacji o notariuszach udzielać mogą środkom przekazu tylko organy samorządu notarialnego. W przypadku zaś chęci współpracy notariusza ze środkiem przekazu publicznego jest on zobowiązany poinformować o tym wcześniej Radę Izby Notarialnej.



Liberalni radcowie

Dużo bardziej liberalnie do kwestii dopuszczalności reklamy podchodzi samorząd radców prawnych. Kodeks Etyki Radcy Prawnego nie zabrania wprost stosowania reklamy. Wskazuje jedynie, że radcowie mogą pozyskiwać klientów w sposób zgodny z prawem, dobrymi obyczajami i godnością zawodową, w szczególności nie korzystając z odpłatnego pośrednictwa.
– Radca prawny może szeroko informować o swoich kwalifikacjach, posiadanych tytułach i stopniach zawodowych, doświadczeniach i umiejętnościach zawodowych, znajomości języków obcych oraz preferowanych zakresach praktyki – mówi Maciej Bobrowicz, prezes Krajowej Rady Radców Prawnych.
Radcy prawni mogą też brać udział w rankingach i sponsoringu, jeśli są one zgodne z zasadami ustalonymi uchwałą właściwego organu samorządu radców prawnych.
– Zabronione są te działania, które są sprzeczne z prawem lub dobrymi obyczajami, jeśli wprowadzają w błąd lub są sprzeczne z godnością zawodu – mówi Maciej Bobrowicz.
Zakazane jest też np. informowanie istotnie ograniczające klientowi swobodę wyboru poprzez udzielenie nierzetelnych obietnic lub gwarancji.

Ograniczenia dla adwokatów

Adwokaci w kwestii reklamy mają bardziej związane ręce niż radcowie. Zamieszczanie przez nich informacji o swojej działalności w internecie jest dopuszczalne w bardzo ograniczonym zakresie.
– Reklama usług adwokata jest zabroniona. Dopuszczalne jest natomiast informowanie o świadczonej pomocy prawnej – mówi adwokat Andrzej Michałowski, wiceprezes Naczelnej Rady Adwokackiej.
Forma, treść i zakres informacji akceptowanych w Polsce są zgodne z wzorcowym kodeksem etyki organizacji adwokatur europejskich – dodaje Andrzej Michałowski.



Rozwiązania europejskie

Tymczasem w Niemczech adwokat może poprzez reklamę informować o swojej osobie i usługach, jedynie jeśli są to informacje rzeczowe i dotyczące wykonywanego zawodu.
– W tym zakresie dozwolone jest rozpowszechnianie ulotek oraz broszur i innych tego typu druków reklamowych, a także zamieszczanie reklamy w formie witryn internetowych, reklamy radiowej, telewizyjnej lub innej – wskazuje adwokat Markus G. Matuschczyk z kancelarii Matuschczyk & Partner.
Nie mogą one jednak zawierać informacji na temat liczby wygranych spraw oraz wysokości osiąganych dochodów.
Natomiast we Francji, wbrew powszechnej opinii, adwokaci mogą prowadzić reklamę swoich usług. Prawo to podlega jednak ścisłym ograniczeniom.
– Wymagane jest, aby taka reklama miała charakter informacji publicznej oraz była prowadzona w formie zgodnej z zasadami etyki zawodowej – mówi Fanny Morraglia, prawnik w kancelarii Gide Loyrette Nouel.
Treść reklamy usług francuskich adwokatów musi być też zgodna z prawdą oraz nie może zawierać twierdzeń o charakterze pochwalnym bądź porównawczym. Zabronione jest też wskazywanie nazw klientów, na rzecz których adwokat świadczył usługi, z wyjątkiem otrzymania ich wyraźnej zgody lub prowadzenia reklamy w państwach, w których takie praktyki są prawnie dopuszczalne.
Najwięcej swobody mają bez wątpienia amerykańscy prawnicy. Mogą oni korzystać z każdej formy promowania swoich usług. Nie obowiązują ich także ograniczenia co do treści przekazów reklamowych.
Szersza perspektywa
● W Wielkiej Brytanii reklama usług prawnych nie jest zakazana, lecz rzadko się ją stosuje z powodu małej skuteczności. Kilka lat temu była zorganizowana telewizyjna kampania wizerunkowa My solicitor, my hero – zadowoleni klienci mówili o prawniczych usługach jak o dobrym wybielaczu plam.
● W Niemczech obowiązują zasady etyki wyznaczone przez godność zawodu.
● W USA reklama jest dopuszczalna. Amerykańscy prawnicy nie przebierają w środkach w walce o klienta. W jednej z reklam zachęcali do skorzystania ze swoich usług wyzywającym billboardem z napisem Życie jest krótkie, weź rozwód.