Wierzytelności mogą być zabezpieczone zastawem na rzeczy ruchomej lub prawie. Zastaw będzie zabezpieczał też roszczenia o odsetki za ostatnie trzy lata przed zbyciem rzeczy w postępowaniu egzekucyjnym lub upadłościowym.
Ustawa z 26 czerwca 2009 r. o zmianie ustawy o księgach wieczystych oraz niektórych innych ustaw wprowadziła również zmiany do prawa cywilnego i procedury cywilnej. Dotyczą one zastawu oraz prowadzenia postępowania egzekucyjnego.
Po wejściu w życie nowelizacji zmienią się zasady zabezpieczania zastawem roszczeń. Będzie on bowiem zabezpieczał także roszczenia o odsetki należne za trzy ostatnie lata przed zbyciem rzeczy w postępowaniu upadłościowym albo egzekucyjnym. Zabezpieczeniu będą podlegały ponadto przyznane koszty postępowania, ale tylko do wysokości nieprzekraczającej dziesiątej części kapitału oraz inne roszczenia o świadczenia uboczne. Chodzi tu przede wszystkim o roszczenia o odszkodowania z powodu niewykonania lub nienależnego wykonania zobowiązania oraz o zwrot nakładów na rzecz.
– Obecnie zastaw zabezpiecza roszczenia o odsetki nieprzedawnione, o odszkodowanie z powodu niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania, o zwrot nakładów na rzecz oraz przyznane koszty zaspokojenia wierzytelności – tłumaczy radca prawny Wojciech Biernacki z Kancelarii Radców Prawnych Biernaccy.
W dalszym ciągu w piątej kolejności z kwoty uzyskanej z egzekucji będą zaspokajane należności zabezpieczone między innymi zastawem, zastawem rejestrowym i zastawem skarbowym.
Oprócz nich w tej samej kolejności będą zaspokajane też należności zabezpieczone hipoteką, korzystające z ustawowego pierwszeństwa oraz prawa, które ciążyły na nieruchomości przed dokonaniem w księdze wieczystej wpisu o wszczęciu egzekucji lub przed złożeniem do zbioru dokumentów wniosku o dokonanie takiego wpisu.
Z pierwszeństwa równego należnościom kategorii czwartej i piątej skorzystają wszystkie roszczenia o świadczenia uboczne objęte zabezpieczeniem na mocy odrębnych przepisów. Natomiast te roszczenia, które nie były objęte, zostaną zabezpieczone dopiero w kategorii dziesiątej, pod warunkiem że należność nie podlegała zabezpieczeniu w kategorii wcześniejszej. Na takich samych zasadach będą zaspokajane roszczenia dotyczące dożywotników.
– Teraz z pierwszeństwa równego z należnościami kategorii czwartej, piątej i ósmej korzystają odsetki tylko za ostatnie dwa lata przed przysądzeniem własności, a koszty postępowania tylko w wysokości nieprzekraczającej dziesiątej części kapitału – mówi Wojciech Biernacki. – Pozostałe odsetki i koszty są zaspokajanie w kategorii dziesiątej – dodaje.
Zmiany mają wejść w życie dopiero od lutego 2011 r.
ZABEZPIECZENIE ROSZCZEŃ MAJĄTKOWYCH
Prawa i obowiązki zastawnika:
● Może dochodzić zaspokojenia roszczeń z rzeczy obciążonej zastawem
● Pobiera pożytki z rzeczy i zalicza je na poczet wierzytelności i związanych z nią roszczeń
● Musi czuwać nad zachowaniem rzeczy w stanie niepogorszonym
● Po wygaśnięciu zastawu musi zwrócić rzecz właścicielowi i sporządzić rozliczenie
Podstawa prawna
● Ustawa z 26 czerwca 2009 r. o zmianie ustawy o księgach wieczystych i hipotece oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. nr 131, poz. 1075).