Na wniosek Władysława P., prowadzącego działalność gospodarczą, zostało wszczęte postępowanie upadłościowe zakończone wydaniem postanowienia o ogłoszeniu upadłości. Na tej podstawie został on wpisany do rejestru dłużników niewypłacalnych, zgodnie z art. 55 ust. 1 ustawy z 20 sierpnia 1997 r. o Krajowym Rejestrze Sądowym (t.j. Dz.U. z 2007 r. nr 168, poz. 1186 ze zm.).

Po spłaceniu długów

W trakcie postępowania obejmującego likwidację majątku wykonano ostateczny plan podziału i zaspokojono wszystkich wierzycieli. Po zakończeniu postępowania wobec Władysława P. nie orzeczono zakazu prowadzenia działalności gospodarczej. Ponieważ jednak wpis w rejestrze nadal figurował, wystąpił do sądu rejestrowego o jego wykreślenie.
Sąd I instancji oddalił wniosek. Stwierdził, że podstawą wpisu był art. 55 ust. 1 ustawy (wpisu dokonuje się z urzędu), a wykreślić można wtedy, gdy zostaną spełnione przesłanki z art. 59 ust. 1 lub 2 ustawy. Nie wymienia się tam jednak przesłanki zakończenia postępowania.
Władysław P. odwołał się, a przy rozpatrywaniu apelacji sąd uznał, że w sprawie występuje zagadnienie prawne, które powinien rozstrzygnąć Sąd Najwyższy. Chodzi o to, czy wydanie postanowienia o zakończeniu postępowania obejmującego likwidację majątku dłużnika, w wyniku którego zaspokojeni zostali wszyscy wierzyciele, jest podstawą do wykreślenia z rejestru dłużników niewypłacalnych na podstawie art. 59 ust. 1 ustawy o Krajowym Rejestrze Sądowym.



Wykreślenie z rejestru

W uzasadnieniu sąd zwrócił uwagę, że z dosłownego brzmienia art. 59 ust. 1 i 2 wynika, że gdy wydane zostaje postanowienie o ogłoszeniu upadłości osoby fizycznej wpis w rejestrze dłużników niewypłacalnych ulega wykreśleniu z urzędu w razie uchylenia lub zmiany tego postanowienia.
Dlatego wykładnia językowa nie daje podstaw do wykreślenia na podstawie postanowienia o zakończeniu postępowania upadłościowego także wtedy, gdy w jego wyniku zostali zaspokojeni wszyscy wierzyciele. Jednak wątpliwości zrodziły się w związku z uchwałą SN z 16 marca 2007 r. (III CZP 9/07), z której wynika, że postanowienie o wyjawienie majątku stanowi podstawę do wykreślenia dłużnika z rejestru dłużników niewypłacalnych.
SN podkreślił w niej, że postępowanie rejestrowe ma charakter sformalizowany, ale zwrócił także uwagę na funkcję, jaką pełni taki rejestr. Dlatego sąd pytający zastanawia się, czy w takich okolicznościach, jak w tej sprawie zachodzą podstawy do ochrony uczestników obrotu gospodarczego przed skutkami prowadzenia interesów z dłużnikiem, który zaspokoił wszystkich wierzycieli.
W odpowiedzi SN podjął następującą uchwałę: Postanowienie o zakończeniu postępowania upadłościowego, wydane po zaspokojeniu przez dłużnika wszystkich wierzycieli, nie stanowi podstawy do wykreślenia go z rejestru dłużników niewypłacalnych.
Sygn. akt III CZP 46/09
PODSTAWY WYKREŚLENIA Z REJESTRU
Z art. 59 ust. 1 i 2 ustawy o KRS wynika, że sąd rejestrowy z urzędu wykreśla wpisy z rejestru dłużników niewypłacalnych w razie uchylenia lub zmiany postanowienia, na którego podstawie wpisy były dokonane, gdy uchylono orzeczenie o ogłoszeniu upadłości, albo na wniosek osoby wpisanej do rejestru dłużników niewypłacalnych, gdy tytuł wykonawczy, który stanowił podstawę wpisu, został prawomocnym orzeczeniem sądu pozbawiony wykonalności.