W dniach 4-18 września br. przeprowadzono wśród członków warszawskiej ORA anonimową ankietę dotyczącą ewentualnych regulacji prawnych, umożliwiających wykonywanie zawodu adwokata w formie umowy o pracę.
Obecnie wykonywanie przez adwokatów zawodu w oparciu o tę formę zatrudnienia jest zabronione. Zakaz ten wynika wprost z art. 4b ust. 1 pkt. 1 ustawy z dnia 26 maja 1982 r. Prawo o adwokaturze (Dz.U. 1982 nr 16 poz. 124). Stanowi on bowiem, że adwokat nie może wykonywać zawodu jeżeli pozostaje w stosunku pracy, a do nich zalicza się m.in. zatrudnienie w oparciu o umowę o pracę.
Powyższy zakaz nie natomiast dotyczy pracowników naukowych i naukowo-dydaktycznych, którzy mogą pozostawać w stosunku zatrudnienia, np. z uczelnią czy z instytutem naukowym (art. 4 b ust. 3 ustawy).
Ponadto w doktrynie wskazuje się, że wykonywanie przez adwokata pozostającego w stosunku zatrudnienia może stanowić, w świetle par. 9 Kodeksu etyki adwokackiej, delikt dyscyplinarny, a nadto wywołać konsekwencje procesowe w sprawach, w których występował adwokat, wobec którego istniał zakaz (tak: J. Trela w Prawo o adwokaturze. Komentarz, wyd. Wolters Kluwer, Warszawa 2016).
Z komunikatu zamieszczonego na stronie ORA w Warszawie wynika, że w ankiecie wzięło udział 2 084 adwokatów, z czego aż 89,01 proc. z nich opowiedziało się za podjęciem przez samorząd działań zmierzających do zniesienia ustawowego zakazu wykonywania zawodu adwokata. Tylko 10,99 proc. było przeciw.
- Perspektywa możliwości zawarcia umowy o pracę, w szczególności w przypadku konieczności wzięcia urlopu macierzyńskiego, wydaje się atrakcyjniejsza niż obecne formy prowadzenia działalności. Podkreślić należy, że radcowie prawni mają możliwość wykonywania zawodu w oparciu o ten rodzaj umowy (z wyjątkiem spraw karnych) – mówi adwokat Paweł Janas. Dodaje, że wyniki ankiety nie są dla niego żadnym zaskoczeniem, bowiem postulat zmiany przepisów w tym zakresie jest wysuwany od kilku lat.
Wyniki ankiety mają zostać przekazane do Naczelnej Rady Adwokackiej celem podjęcia dalszych działań.