Poprawa dostępności i jakości świadczeń nocnej i świątecznej opieki zdrowotnej, sprawniejsze działanie szpitalnych oddziałów ratunkowych tzw. SOR-ów oraz skuteczniejsze kontrolowanie przez NFZ realizacji umów – to najważniejsze cele projektu przyjętego we wtorek przez rząd.



Chodzi o projekt nowelizacji ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych oraz niektórych innych ustaw.

CIR podnosi w komunikacie, że "dzięki wprowadzanym regulacjom Narodowy Fundusz Zdrowia, bez istotnego poszerzania uprawnień kontrolerów, będzie mógł funkcjonować ze skutecznością podobną do Krajowej Administracji Skarbowej, odpowiedzialnej za bezprecedensowe uszczelnienie systemu podatkowego w latach 2017-2018".

"Warto nadmienić, że NFZ każdego roku przeprowadza prawie 2 tysiące kontroli. W obecnym stanie prawnym nie funkcjonują zasady i uprawnienia podmiotów kontrolowanych wynikające np. z Konstytucji Biznesu, a tryb prowadzenia kontroli nie przewiduje elektronizacji obiegu dokumentów oraz wykorzystywania analiz big data" – wskazano w komunikacie CIR.

Zaznaczono w nim, że najważniejszą zmianą dla podmiotów, które otrzymują środki z NFZ, będzie wprowadzenie progu bagatelności, poniżej którego nie będą nakładane kary finansowe. W pierwszym roku funkcjonowania ustawy wyniesie on 500 złotych, co wg danych za kwartał roku 2018 oznacza 50 proc. liczby kontroli i niecałe 10 proc. kwoty nałożonych kar.

Ministerstwo zdrowia, które przygotowało projekt wyjaśniało, że liczba i skuteczność kontroli prowadzonych przez Narodowy Fundusz Zdrowia (NFZ), dotyczących prawidłowości realizacji umów przez świadczeniodawców jest niewystarczająca. W ocenie skutków regulacji projektu podniesiono, że biorąc pod uwagę obecną liczbę umów (35 tys.) oraz liczbę prowadzonych rocznie kontroli (niespełna 2 tys.) należy uznać, że liczba aktualnie prowadzonych kontroli umożliwia skontrolowanie realizacji każdej umowy średnio co 18 lat, a każdego świadczeniodawcy co 16 lat. MZ akcentuje, że skuteczność kontroli winna zostać zwiększona, biorąc pod uwagę choćby kilkuletni okres obowiązywania kontraktów.

W projekcie przewidziano zakaz jednoczesnej kontroli ze strony ministra zdrowia i NFZ. Obecnie jest to możliwe. Jednocześnie przyjęto, że NFZ po przeprowadzeniu kontroli w danym zakresie, nie będzie mógł ponownie skontrolować tego samego obszaru w tym samym podmiocie. Czas trwania wszystkich kontroli Funduszu w jednostkach podmiotu kontrolowanego w roku kalendarzowym nie będzie mógł przekroczyć określonej liczby dni roboczych (z wyłączeniem kontroli umowy o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej w zakresie leczenia szpitalnego. Co do zasady liczba dni kontroli będzie powiązana z wielkością kwoty wypłaconej podmiotowi kontrolowanemu przez NFZ w roku poprzednim. Przykładowo w przypadku kontraktu o wartości do 2 mln zł kontrola Funduszu będzie mogła trwać 12 dni. Wprowadzona zostanie także instytucja zawiadomienia o planowanej kontroli – w sytuacjach, w których nie uniemożliwia to skutecznego skontrolowania działania podmiotu.

Jedna z ważniejszych propozycji zakłada koncentrację służb kontrolnych, które obecnie funkcjonują w oddziałach wojewódzkich i centrali Narodowego Funduszu Zdrowia. W praktyce będzie to przeniesienie uprawnień kontrolnych na poziom prezesa Funduszu (na podstawie obowiązujących regulacji realizacja kontroli jest zadaniem dyrektorów oddziałów wojewódzkich NFZ, a kompetencja kontrolna prezesa Funduszu jest ograniczona jedynie do sytuacji wyjątkowych). Wydziały kontroli wojewódzkich oddziałów Funduszu zostaną włączone do Departamentu Kontroli w centrali NFZ.

Komunikacja między prezesem Funduszu, kontrolerami a podmiotem kontrolowanym ma być prowadzona za pomocą środków komunikacji elektronicznej. "To pierwsza uwzględniająca nowoczesne rozwiązania techniczne ustawa o kontroli, której przepisy powinny uprościć, przyspieszyć i obniżyć koszty przeprowadzanej kontroli oraz ograniczyć jej uciążliwość dla kontrolowanych podmiotów" - wskazano w komunikacie CIR.

W projekcie przewidziano utworzenie korpusu kontrolerskiego w centrali NFZ – wejdą do niego pracownicy Funduszu będący kontrolerami, którzy zostaną wyposażeni w kompetencje i narzędzia do przeprowadzenia sprawnej i skutecznej kontroli.

W projekcie, który we wtorek przyjął rząd zaproponowano także zmiany w udzielaniu świadczeń nocnej i świątecznej opieki zdrowotnej (NiŚOZ). Po zmianach szpitale ogólnopolskie (np. szpitale kliniczne) będą mogły udzielać świadczeń NiŚOZ, jeśli mają szpitalną izbę przyjęć lub szpitalny oddział ratunkowy.

Regulacja wprowadza jednolite zasady tzw. segregacji medycznej pacjentów w SOR-ach. Obowiązkowe będzie grupowanie pacjentów w SOR-ach wg stopnia pilności udzielenia świadczenia, czyli stanu zagrożenia życia i zdrowia. "Określanie stanu zagrożenia życia i zdrowia odbywać się będzie w oparciu o jednakowe, jasno sprecyzowane kryteria. Zwiększy to bezpieczeństwo pacjenta, a jednocześnie poprawi komfort pracy personelu medycznego" - wskazano w komunikacie CIR.

Dodatkowo, zaplanowano utworzenie systemu przetwarzającego dane o liczbie pacjentów w stanie nagłego zagrożenia zdrowia, kategorii przypisanej im w wyniku tzw. segregacji medycznej i czasie oczekiwania na pomoc w szpitalnym oddziale ratunkowym (TOPSOR). Administratorem danych przetwarzanych w TOPSOR będzie NFZ, a do 2027 r. zadanie to ma realizować Lotnicze Pogotowie Ratunkowe. System będzie można wykorzystać do bieżącego informowania pacjentów o przewidywanym czasie oczekiwania na udzielenie im pomocy przez lekarza SOR, a także pozwoli na zapewnienie wyższej jakości danych dotyczących funkcjonowania SOR-ów bez obciążania personelu dodatkowymi obowiązkami sprawozdawczymi.

Kolejnym rozwiązaniem, które ma usprawnić działanie SOR-ów będą tzw. ostre i tępe dyżury. W praktyce obsada lekarska i pielęgniarska zostanie dostosowana do charakteru dyżuru w szpitalu. Szpital pełniący tzw. ostry dyżur będzie miał zwiększoną liczbę personelu, natomiast pełniący tzw. tępy dyżur – obsadą mniejszą, wymaganą przez przepisy. Dyspozytornie ratownictwa medycznego, posiadające informacje o obsadach, będą kierowały karetki do szpitali, w których funkcjonować będą dyżury ostre. "Wprowadzenie zmian w zakresie dyżurowania będzie odbywać się na wniosek samych szpitali, a za koordynację i ustalanie harmonogramów będzie odpowiadać wojewoda w porozumieniu z dyrektorem Oddziału Wojewódzkiego NFZ" - podniesiono w komunikacie CIR. Informacje te, jak podano, będą także dostępne dla pacjentów w Biuletynie Informacji Publicznej.