SN: Zmniejsza się i tak nieduża liczba zaległych spraw

W 2016 r. Sąd Najwyższy rozpoznał więcej spraw niż ich wtedy wpłynęło; zmniejszono i tak niedużą zaległość z poprzedniego roku - głosi roczne sprawozdanie SN. Będzie ono omawiane 30 maja podczas Zgromadzenia Ogólnego sędziów SN, na które zaproszono m.in. prezydenta RP.

Wyniki pracy SN w 2016 r., tak pod względem poziomu orzecznictwa, jak i ogólnej liczby rozpoznanych spraw, należy ocenić pozytywnie - informuje 235-stronicowe sprawozdanie I prezes SN prof. Małgorzaty Gersdorf za miniony rok. Dodano, że dotychczasowa działalność pozwala na optymistyczną prognozę realizacji zadań SN w przyszłości. "Zachowanie sprawności działania SN jest zasługą osobistego zaangażowania sędziów oraz wyrazem dbałości o zapewnienie obywatelom najskuteczniejszej ochrony sądowej" - podkreślono.

Doroczne Zgromadzenie Ogólne SN to uroczyste spotkanie sędziów SN, na którym I prezes przedstawia sprawozdanie z działalności i dzieli się z przedstawicielami najwyższych władz państwowych i środowisk prawniczych spostrzeżeniami o stanie i przestrzeganiu prawa w Polsce. Przedstawiciele władz również wygłaszają okolicznościowe wystąpienia.

W 2016 r. sędziowie SN (na koniec roku orzekało ich 83 - w czterech izbach: Cywilnej; Karnej; Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i Spraw Publicznych oraz Wojskowej) rozpatrzyli ogółem 11 427 spraw; wpłynęły zaś 11 102 sprawy. W 2016 r. SN odnotował mniejszy wpływ spraw niż w 2015 r.

Najwięcej rozpatrzono skarg kasacyjnych i kasacji w sprawach cywilnych i karnych - 7859 (w 2015 r. – 7554), 1151 różnych zażaleń (w 2015 r. – 1022) oraz 165 zagadnień prawnych (w 2015 r. – 154). Na pozostałe sprawy składały się: apelacje od orzeczeń wojskowych sądów okręgowych, skargi o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia, sprawy z zakresu ochrony konkurencji i konsumentów, skargi na przewlekłość postępowania, skargi o wznowienie, wnioski o przekazanie sprawy innemu sądowi, sprawy o ułaskawienie, a także sprawy dyscyplinarne.

Średni czas rozpoznania sprawy w SN wyniósł 7 miesięcy, co - jak podkreśla sprawozdanie - w pełni odpowiada standardom określonym w konstytucji oraz Europejskiej Konwencji o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności.

Wszystkie orzeczenia SN - także te wydawane w sprawach dyscyplinarnych sędziów - są publikowane i ogólnie dostępne - zaznaczono.

W 2016 r. do SN wpłynęło 61 spraw dotyczących przewinień dyscyplinarnych sędziów. To nieco mniej niż w ostatnich dwóch latach (w 2014 było ich 70, w 2015 – 82), ale więcej niż w 2013 r. – gdy były 43 sprawy. W 2016 r. rozstrzygnięto 62 takie sprawy (w 2015 – 82, w 2014 r. – 69, a w 2013 r. – 46). W 2016 r. rozpatrzono ponadto 90 spraw przewinień dyscyplinarnych adwokatów, radców prawnych, notariuszy, prokuratorów, lekarzy i farmaceutów.

W sprawozdaniu podkreślono, że SN wielokrotnie sygnalizował dostrzeżone wady unormowań prawnych, zgłaszając przy tym konkretne postulaty. Zastrzeżenia dotyczące obowiązujących przepisów oraz dostrzeżone rozbieżności orzecznicze były również zgłaszane przez sądy powszechne. Podobnie jak w latach poprzednich, SN zwracał się do wszystkich sądów apelacyjnych i okręgowych o sygnalizowanie ewentualnych rozbieżności w orzecznictwie oraz luk i nieprawidłowości w systemie prawa.

Kwestie dotyczące kilkudziesięciu luk i nieprawidłowości w prawie, jakie stwierdzono w 2016 r., zostały ujęte - jak co roku - w oddzielnym 112-stronicowym dokumencie o nieprawidłowościach lub lukach, których usunięcie jest "niezbędne dla zapewnienia spójności polskiego systemu prawnego".

W sprawach cywilnych wymieniono m.in. kwestie przedawniania roszczeń pasażera o odszkodowanie za opóźniony lot samolotu; odwróconego kredytu hipotecznego; możliwości nadawania klauzuli wykonalności przez e-sąd; statusu komornika jako podatnika podatku od towarów i usług. W sprawach karnych uwagi odnoszą się m.in. do braku spójności przesłanek kierowania przestępcy do zakładu psychiatrycznego i kwestii, czy odmienność płci jest warunkiem uznania dwóch osób za pozostające w tzw. wspólnym pożyciu. Z zakresu prawa pracy uwagi dotyczyły m.in. sprawy ryczałtu za noclegi kierowców transportu międzynarodowego.